سند دفترچه ای یا سند منگوله دار ✔️ بررسی کامل

بررسی کامل سند دفترچه ای یا سند منگوله دار 

سند مالکیت یکی از مهم‌ترین اسناد رسمی در معاملات ملکی است که اعتبار قانونی مالکیت افراد بر املاک را مشخص می‌کند. در طول سال‌ها، انواع مختلفی از اسناد مالکیت در ایران مورد استفاده قرار گرفته‌اند که یکی از قدیمی‌ترین آن‌ها، سند منگوله دار یا سند دفترچه ای است. این سند به دلیل داشتن یک پلمب سربی که با نخ به آن متصل شده، به این نام شناخته می‌شود و تا سال‌ها به عنوان سند رسمی در خرید و فروش املاک مورد استفاده قرار می‌گرفت.

با پیشرفت سیستم ثبت اسناد و الکترونیکی شدن فرآیندهای ثبتی، سند تک‌برگ جایگزین سندهای دفترچه ای شده است. اما هنوز هم بسیاری از املاک دارای سند منگوله دار هستند و مالکان برای نقل و انتقال یا تبدیل آن به سند جدید، با چالش‌هایی مواجه‌اند. از این رو، آشنایی با ماهیت، اعتبار و روند تعویض این سند اهمیت زیادی دارد.

در این مقاله، ابتدا مفهوم سند منگوله دار و تفاوت آن با سند تک‌برگ را بررسی می‌کنیم. سپس اعتبار این نوع سند در معاملات ملکی و نحوه تبدیل آن به سند تک‌برگ را توضیح خواهیم داد. در ادامه، به نمونه‌ای از این سند، مزایا و معایب آن پرداخته و اطلاعاتی مفید برای کسانی که قصد معامله با سند منگوله دار را دارند، ارائه خواهیم کرد.

در نهایت، دانستن نکات مربوط به سند دفترچه ای به خریداران و فروشندگان کمک می‌کند تا در معاملات خود دقت بیشتری داشته باشند و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.

سند منگوله دار یا سند دفترچه ای چیست

سند منگوله دار، که به آن سند دفترچه ای نیز گفته می‌شود، یکی از انواع قدیمی اسناد رسمی مالکیت در ایران است که تا پیش از رواج اسناد تک‌برگی، رایج‌ترین نوع سند برای املاک و اراضی به شمار می‌رفت. این سند به‌صورت یک دفترچه چندبرگی تهیه شده و شامل اطلاعاتی نظیر مشخصات مالک، جزئیات ملک، موقعیت جغرافیایی، مساحت و حدود اربعه بوده است.

ویژگی بارز این سند، وجود یک نخ و یک پلمب فلزی (منگوله) متصل به دفترچه بود که از سوی ادارات ثبت اسناد و املاک برای جلوگیری از دستکاری، جعل یا تغییر صفحات سند، روی آن نصب می‌شد. این پلمب سربی نقش یک مهر امنیتی را ایفا می‌کرد و وجود آن به معنای اعتبار سند بود. در صورت مفقود شدن یا آسیب دیدن این منگوله، سند از اعتبار ساقط شده و برای اصلاح آن، مالک موظف بود به اداره ثبت مراجعه کند.

سند منگوله دار به‌طور کامل به‌صورت دست‌نویس تهیه می‌شد، به همین دلیل مشکلاتی مانند ناخوانا شدن متن بر اثر مرور زمان، کم‌رنگ شدن جوهر، خراشیدگی و حتی جعل، از معایب آن به شمار می‌رفت. همچنین، تمامی معاملات، نقل و انتقالات و تغییرات مالکیت باید در برگه‌های خالی پیش‌بینی‌شده در دفترچه ثبت و توسط دفاتر اسناد رسمی مهر می‌شد تا سوابق آن به‌طور شفاف مشخص باشد. این ویژگی باعث می‌شد که سابقه تمامی مالکان قبلی در سند قابل مشاهده باشد، اما در عین حال، فرآیند بررسی و استعلام مالکیت را زمان‌بر و پیچیده می‌کرد.

با پیشرفت سیستم‌های ثبت اسناد و با هدف افزایش امنیت، دقت و سهولت در انجام معاملات ملکی، از سال ۱۳۹۰ اسناد دفترچه‌ای منسوخ و جای خود را به اسناد تک‌برگی دادند. اسناد جدید علاوه بر داشتن اطلاعات دقیق‌تر، با چاپ دیجیتال و کدهای امنیتی صادر می‌شوند که امکان جعل و تغییر غیرقانونی را به حداقل می‌رساند.

بااین‌حال، سندهای منگوله‌دار همچنان از نظر قانونی معتبر بوده و برای انجام معاملات قابل استفاده هستند، اما بسیاری از مالکان ترجیح می‌دهند با مراجعه به ادارات ثبت، اسناد خود را به نسخه‌های جدید تک‌برگی تبدیل کنند تا از مشکلات مرتبط با خوانایی، اصالت‌سنجی و استعلام تاریخچه مالکیت جلوگیری شود.

تفاوت سند منگوله دار و سند تک برگ چیست

♦️ ساختار و تعداد صفحات
سند منگوله دار شامل چندین صفحه است که به‌صورت دفترچه‌ای و با پلمب سربی ارائه می‌شود. در مقابل، سند تک‌برگ تنها یک برگ دارد و کلیه اطلاعات به‌صورت چاپی روی آن درج شده است.

♦️ روش نگارش اطلاعات
در اسناد منگوله‌دار، اطلاعات به‌صورت دست‌نویس ثبت شده که در برخی موارد ناخوانا بوده و احتمال اشتباه یا تغییر در طول زمان وجود دارد. اما اسناد تک‌برگ کاملاً تایپی و کامپیوتری هستند که احتمال خطا را کاهش داده و خوانایی بیشتری دارند.

♦️ ثبت اطلاعات مالکیت
سندهای تک‌برگ تنها نام آخرین مالک را درج می‌کنند، و برای بررسی سوابق مالکیت قبلی باید به اداره ثبت اسناد مراجعه کرد. در حالی که اسناد منگوله‌دار، تمام نقل‌وانتقالات پیشین ملک را ثبت کرده و سوابق مالکان قبلی در آن موجود است.

♦️ مشخصات جغرافیایی ملک
در سند تک‌برگ، اطلاعات دقیق‌تری از ملک، مانند کدپستی، آدرس، موقعیت جغرافیایی، نقشه کاداستری و عکس هوایی، درج شده است. اما در اسناد منگوله‌دار چنین جزئیاتی ثبت نشده یا بسیار محدود است.

♦️ اصالت و امنیت سند
سندهای تک‌برگ دارای شناسه یکتا، هولوگرام امنیتی، بارکد و برچسب‌های اختصاصی هستند که جعل آن‌ها را بسیار دشوار می‌کند. در مقابل، اسناد منگوله‌دار از پلمب سربی برخوردار بوده اما به دلیل نبود فناوری‌های امنیتی مدرن، احتمال جعل و تغییر در آن‌ها بیشتر است.

♦️ نحوه انتقال مالکیت
در اسناد تک‌برگ، با هر بار انتقال مالکیت، سند قبلی باطل شده و سند جدیدی به نام مالک جدید صادر می‌شود. اما در اسناد منگوله‌دار، نقل‌وانتقالات در صفحات پایانی ثبت می‌شد که ممکن بود باعث ابهام و سردرگمی شود.

♦️ وضعیت مالکیت مشاع
در اسناد منگوله‌دار، مالکیت مشاع به دو روش ثبت می‌شد: یا تمام اسامی در یک سند درج می‌شد یا برای هر مالک یک نسخه صادر می‌گردید. اما در اسناد تک‌برگ، برای هر مالک، بر اساس میزان سهمش، یک سند جداگانه صادر می‌شود.

♦️ قابلیت استعلام آنلاین
سندهای تک‌برگ به دلیل ثبت در سامانه کاداستر، امکان استعلام آنلاین دارند، اما اسناد منگوله‌دار فاقد این قابلیت هستند و برای استعلام باید به دفاتر ثبت مراجعه کرد.

درکل، با توجه به مزایا و تفاوت‌های ذکر شده، اسناد تک‌برگ به دلیل امنیت بالاتر، خوانایی بیشتر، دقت اطلاعات، قابلیت استعلام آنلاین و جلوگیری از جعل، گزینه‌ای مناسب‌تر برای معاملات ملکی محسوب می‌شوند. در حالی که اسناد منگوله‌دار به دلیل ثبت سوابق انتقالات و مالکیت، همچنان در برخی موارد مورد استفاده قرار می‌گیرند اما به تدریج در حال جایگزینی با اسناد تک‌برگ هستند.

اعتبار سند دفترچه ای یا منگوله دار و معامله با آن

سند منگوله دار که در گذشته به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد رسمی مالکیت شناخته می‌شد، همچنان از اعتبار قانونی برخوردار است. این اسناد توسط اداره ثبت اسناد و املاک کشور صادر شده و از نظر حقوقی، قابلیت استناد در محاکم قضایی را دارند. با این وجود، از ابتدای دهه ۱۳۹۰، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برنامه‌ای را برای جایگزینی اسناد منگوله‌دار با اسناد تک‌برگی هولوگرام‌دار آغاز کرد. این اقدام با هدف افزایش امنیت معاملات، کاهش امکان جعل، و بهبود روند استعلام و انتقال مالکیت انجام شد.

با توجه به اعلام رسمی سازمان ثبت، تمامی مالکان دارای سند منگوله دار تشویق شده‌اند که نسبت به تبدیل سند خود به سند تک‌برگی اقدام کنند. این امر نه‌تنها موجب کاهش خطرات ناشی از مفقود شدن یا مخدوش شدن اسناد می‌شود، بلکه امکان استعلام الکترونیکی و بررسی سوابق ملک را نیز تسهیل می‌کند. در حال حاضر، بخش عمده‌ای از این اسناد با نمونه‌های جدید جایگزین شده‌اند، اما در صورت عدم تعویض، سند منگوله دار همچنان از نظر قانونی معتبر بوده و مالکان می‌توانند معاملات خود را بر اساس آن انجام دهند.

اعتبار سند منگوله دار در محاکم قضایی
یکی از ویژگی‌های مهم سند منگوله دار این است که به‌عنوان یک سند رسمی شناخته می‌شود. این بدان معناست که در دعاوی حقوقی و ثبتی، اعتبار آن همچنان پابرجاست و طرفین دعوی نمی‌توانند نسبت به اصالت آن ادعای انکار و تردید کنند. به همین دلیل، در صورت بروز اختلاف در مالکیت یک ملک، ارائه سند منگوله دار در دادگاه می‌تواند به‌عنوان مدرک قطعی مالکیت مورد استناد قرار گیرد.

امکان انجام معامله با سند منگوله دار
از نظر حقوقی، انجام معامله با سند منگوله دار همچنان امکان‌پذیر است، مشروط بر اینکه تمامی شرایط اساسی صحت معامله رعایت شود. این شرایط شامل موارد زیر هستند:

• اهلیت طرفین معامله (شامل عقل، بلوغ و رشد)
• وجود قصد و رضایت طرفین در انجام معامله
• مشروعیت جهت معامله
• مشخص بودن موضوع معامله

در صورتی که این اصول رعایت شود، معامله انجام‌شده بر اساس سند منگوله دار از نظر قانونی معتبر بوده و تمامی تعهدات ناشی از آن برای طرفین الزام‌آور خواهد بود.

اگرچه اسناد تک‌برگی به دلیل ویژگی‌هایی مانند هولوگرام، ثبت سیستمی، کروکی هوایی و امنیت بالاتر، مورد تأیید و توصیه سازمان ثبت اسناد و املاک هستند، اما این موضوع به معنای بی‌اعتباری سند منگوله دار نیست. در واقع، از نظر حقوقی، هیچ تفاوتی در اعتبار میان این دو سند وجود ندارد و هر دو از لحاظ اثبات مالکیت و استناد در مراجع قانونی، ارزش یکسانی دارند.

در نتیجه، سند منگوله دار همچنان به‌عنوان یک سند رسمی و معتبر در معاملات ملکی قابل استفاده است. با این حال، توصیه می‌شود که مالکان این نوع اسناد، برای افزایش امنیت حقوقی خود، به تبدیل سند خود به اسناد تک‌برگی اقدام کنند. این اقدام باعث تسهیل در استعلام مالکیت، کاهش احتمال جعل، و جلوگیری از مشکلات ناشی از مفقود شدن اسناد خواهد شد.

تبدیل سند دفترچه ای به سند تک برگ / تعویض سند منگوله دار یا دفترچه ای

اهمیت تبدیل سند دفترچه ای به سند تک‌برگی

اسناد دفترچه‌ای که در گذشته تحت عنوان سند منگوله دار شناخته می‌شدند، دارای اعتبار رسمی بوده و همچنان در معاملات ملکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما به دلیل حساسیت بالای این اسناد نسبت به مخدوش شدن، جعل و خط‌خوردگی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از اوایل دهه ۹۰، روند جایگزینی آن‌ها با اسناد تک‌برگی هولوگرام‌دار را در دستور کار قرار داده است. این تحول نه‌تنها موجب افزایش امنیت اسناد ملکی می‌شود، بلکه فرآیند استعلام و نقل‌وانتقال ملک را نیز تسهیل می‌کند.

قانون‌گذار نیز در صورت نقل‌وانتقال رسمی ملک، تبدیل سند دفترچه ای به تک‌برگی را الزامی نموده است. بنابراین، آگاهی از مراحل و الزامات قانونی تبدیل سند دفترچه ای به تک‌برگی برای مالکین املاک بسیار ضروری خواهد بود.

شرایط و مراحل تبدیل سند دفترچه ای به تک‌برگی

تبدیل سند دفترچه ای به تک‌برگی، بسته به شرایط مالکیت، به دو صورت انجام می‌شود:

• تبدیل اختیاری بدون نقل‌وانتقال (مالک به اختیار خود درخواست تغییر سند را می‌دهد)
• تبدیل اجباری به دلیل نقل‌وانتقال ملک (هنگام خریدوفروش ملک، این تبدیل الزامی است)

تبدیل اختیاری سند دفترچه ای به تک‌برگی

در صورتی که مالک بخواهد بدون انجام معامله و تنها برای افزایش امنیت سند خود، آن را به سند تک‌برگی تبدیل کند، باید مراحل زیر را طی نماید:

✅ تهیه مدارک مورد نیاز:

• اصل سند مالکیت دفترچه‌ای (منگوله‌دار)
• اصل شناسنامه و کارت ملی مالک
• آدرس و کدپستی ملک
• آدرس و کدپستی محل دریافت سند جدید

✅ بررسی وضعیت ملک:

چنانچه ملک دارای بدهی به شهرداری باشد یا گواهی پایان کار نداشته باشد، مالک موظف است ابتدا بدهی‌ها را تسویه کند، در غیر این صورت سند جدید صادر نخواهد شد.

✅ مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک:

• مالک باید به اداره ثبت محل وقوع ملک مراجعه کند و فرم درخواست تبدیل سند را تکمیل نماید.
• پس از ثبت درخواست، بررسی‌های قانونی و استعلام‌های مربوطه توسط اداره ثبت انجام می‌شود.

✅ صدور سند جدید و ارسال آن از طریق پست:

• در صورت تأیید درخواست، سند دفترچه ای باطل شده و سند تک‌برگی جدید صادر می‌گردد.
• سند جدید از طریق پست به نشانی مالک ارسال می‌شود و روند ارسال نیز از طریق پیامک به وی اطلاع داده خواهد شد.

تبدیل اجباری سند دفترچه ای به تک‌برگی در صورت نقل‌وانتقال ملک

در صورتی که ملک دارای سند دفترچه ای فروخته شود، فرآیند انتقال مالکیت و تبدیل سند به تک‌برگی الزامی است و باید مراحل زیر طی شود:

✅ مراجعه به دفتر اسناد رسمی:

مالک (فروشنده) و خریدار باید با مدارک هویتی خود به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند و سند را انتقال دهند.

✅ تهیه مدارک مورد نیاز برای انتقال سند:

• اصل سند دفترچه ای
• اصل شناسنامه و کارت ملی فروشنده و خریدار
• اصل خلاصه معامله (برگ انتقال سند)
• مفاصا حساب شهرداری (مبنی بر نداشتن بدهی)
• گواهی پایان کار ساختمان (در صورت نیاز)
• استعلام وضعیت سند از اداره ثبت (برای اطمینان از عدم بازداشت یا رهن ملک)

✅ بررسی و ارسال درخواست به اداره ثبت:

پس از انتقال رسمی سند، دفتر اسناد رسمی درخواست تبدیل سند را به اداره ثبت اسناد ارسال می‌کند.

✅ بررسی و تأیید توسط اداره ثبت:

• اداره ثبت اسناد، مدارک ارائه‌شده را بررسی کرده و استعلامات لازم را انجام می‌دهد.
• در صورت تأیید، سند دفترچه ای باطل شده و سند تک‌برگی جدید صادر می‌گردد.

✅ ارسال سند تک‌برگی از طریق پست:

پس از صدور سند جدید، اداره ثبت اسناد آن را از طریق پست به نشانی مالک ارسال کرده و روند ارسال را از طریق پیامک اطلاع‌رسانی می‌کند.

مدارک مورد نیاز برای تبدیل سند دفترچه ای به سند تک‌برگی

مالکین و خریداران باید مدارک زیر را برای طی کردن مراحل تبدیل سند دفترچه ای به تک‌برگی تهیه کنند:

📌 مدارک هویتی مالک یا خریدار (شناسنامه و کارت ملی)
📌 اصل سند دفترچه ای
📌 قبض تلفن محل ملک برای تعیین آدرس دقیق
📌 استعلام سند از اداره ثبت اسناد و املاک
📌 گواهی پایان کار از شهرداری (در صورت نیاز)
📌 مدارک تسویه‌حساب از بیمه تأمین اجتماعی (برای املاک تجاری و صنعتی)
📌 کروکی دقیق ملک

⛔ توجه: حضور مالک و خریدار در زمان انتقال سند و دریافت سند تک‌برگی الزامی است.

چرا باید سند دفترچه ای را به سند تک‌برگی تبدیل کرد؟

✅ افزایش امنیت سند: سند تک‌برگی به دلیل داشتن هولوگرام و مشخصات دیجیتال، امنیت بالاتری نسبت به اسناد دفترچه‌ای دارد و امکان جعل آن بسیار پایین است.

✅ جلوگیری از خط‌خوردگی و مخدوش شدن: اسناد دفترچه‌ای به مرور زمان دچار فرسودگی، پارگی و خط‌خوردگی می‌شوند، اما اسناد تک‌برگی چنین مشکلاتی ندارند.

✅ سهولت در استعلام و معاملات ملکی: با تبدیل سند دفترچه ای به تک‌برگی، فرآیند استعلام مالکیت سریع‌تر انجام می‌شود و امکان مفقود شدن صفحات سند نیز وجود ندارد.

✅ مطابقت با سیستم کاداستر (حدنگاری): سازمان ثبت اسناد و املاک، در حال اجرای طرح کاداستر برای به‌روزرسانی نقشه‌های املاک است که لازمه آن داشتن سند تک‌برگی است.

✅ الزام قانونی در معاملات رسمی: هنگام فروش ملک دارای سند دفترچه ای، تبدیل آن به سند تک‌برگی الزامی است و بدون این تبدیل، انتقال رسمی سند امکان‌پذیر نخواهد بود.

آیا تغییر سند منگوله دار به سند تک‌برگی ضروری است؟

سندهای منگوله‌دار، اگرچه همچنان اعتبار قانونی دارند، اما در برخی شرایط تبدیل آن‌ها به سند تک‌برگی ضروری یا توصیه‌شده است. طبق قوانین ثبت اسناد، املاکی که پس از سال ۱۳۹۰ خریدوفروش شده‌اند، باید دارای سند تک‌برگی باشند. اما برای املاکی که پیش از این سال مورد معامله قرار گرفته‌اند، سند منگوله دار همچنان معتبر بوده و نیازی به تعویض ندارد.

با این حال، در برخی از موقعیت‌ها، حتی اگر الزام قانونی برای تغییر سند وجود نداشته باشد، تعویض سند منگوله دار به سند تک‌برگی می‌تواند مزایای متعددی برای مالک ایجاد کند.

چه زمانی باید سند منگوله دار را تعویض کنیم؟

تعویض سند منگوله دار به سند تک‌برگی به دلایل مختلفی انجام می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

✳️ انتقال رسمی مالکیت ملک

• اگر قصد فروش ملک خود را دارید، داشتن سند تک‌برگی فرآیند انتقال مالکیت را ساده‌تر می‌کند.
• بسیاری از خریداران ترجیح می‌دهند ملکی را خریداری کنند که سند تک‌برگی دارد، زیرا اطلاعات آن دقیق‌تر، خواناتر و غیرقابل جعل است.

✳️ رفع مشکلات ثبتی و حقوقی

• در مواردی که اختلافات ملکی بر سر مالکیت یا مشخصات سند وجود دارد، تبدیل سند منگوله دار به سند تک‌برگی می‌تواند به رفع ابهامات کمک کند.
• اگر اطلاعات سند منگوله دار با وضعیت فعلی ملک مطابقت نداشته باشد، تعویض سند به‌روزرسانی اطلاعات را امکان‌پذیر می‌کند.

✳️ شرکت در پروژه‌های مشارکت در ساخت

• بسیاری از شرکت‌های ساختمانی و سرمایه‌گذاران، تنها املاکی را در پروژه‌های مشارکتی قبول می‌کنند که سند تک‌برگی داشته باشند.
• برای تنظیم قراردادهای رسمی مشارکت در ساخت، سند تک‌برگی مورد نیاز است.

✳️ استفاده از سند برای دریافت وام یا تسهیلات بانکی

• بانک‌ها و موسسات مالی برای اعطای وام‌های مسکن یا وام‌های مرتبط با کسب‌وکار، معمولاً سندهای تک‌برگی را به عنوان ضمانت معتبرتر می‌شناسند.
• در برخی موارد، بدون سند تک‌برگی امکان دریافت وام وجود ندارد.

✳️ تسهیل روند انحصار وراثت و تقسیم ارث

• در صورتی که ملک دارای سند منگوله دار در فرآیند انحصار وراثت باشد، ممکن است برای تقسیم آن بین ورثه نیاز به تبدیل سند به تک‌برگی باشد.
• سندهای جدید، اطلاعات دقیق‌تری دارند و امکان سوءاستفاده و جعل را کاهش می‌دهند.

آیا تبدیل سند منگوله دار به سند تک‌برگی اجباری است؟

طبق قوانین، تا زمانی که ملک مورد معامله قرار نگیرد، نیازی به تغییر سند منگوله دار به تک‌برگی نیست. اما اگر ملک خریدوفروش شود، تبدیل سند به تک‌برگی الزامی است. علاوه بر این، اگر مالک بخواهد بدون نقل‌وانتقال، سند خود را به تک‌برگی تبدیل کند، این امکان از طریق اداره ثبت اسناد فراهم است.

نمونه سند منگوله دار یا دفترچه ای

مزایای سند منگوله دار یا دفترچه ای

✔️ اعتبار و اصالت قانونی
سند منگوله دار به‌عنوان یکی از اسناد رسمی و قدیمی، از نظر حقوقی دارای اعتبار بالایی است و همچنان در معاملات ملکی قابل استناد می‌باشد.

✔️ ارائه اطلاعات جامع
این نوع سند معمولاً شامل اطلاعات کاملی از ملک مانند مساحت، محدوده، مشخصات ثبتی و نام تمامی مالکان قبلی است که به شفافیت مالکیت کمک می‌کند.

✔️ مدرک مستند در دعاوی حقوقی
در صورت بروز اختلافات حقوقی، سند منگوله دار می‌تواند به‌عنوان یک مدرک قوی و قابل استناد در محاکم قضایی مورد استفاده قرار گیرد.

✔️ قابل استفاده در انواع معاملات ملکی
سند منگوله دار برای خریدوفروش، رهن، اجاره و دریافت وام‌های بانکی معتبر بوده و در معاملات مختلف ملکی قابل استفاده است.

✔️ ثبت تاریخچه نقل‌وانتقال‌ها
یکی از ویژگی‌های مهم سند منگوله دار این است که تمامی نقل‌وانتقال‌های قبلی ملک در آن درج شده است، که امکان بررسی سوابق ملک را برای خریدار فراهم می‌کند.

✔️ عدم نیاز به استعلام مکرر
با توجه به ثبت جزئیات تمامی مالکان قبلی و نقل‌وانتقال‌ها، مالک جدید می‌تواند به‌راحتی سوابق ملک را مشاهده کند، بدون نیاز به استعلام از اداره ثبت اسناد.

معایب سند منگوله دار یا دفترچه ای

❌ حجم بالا و دشواری در نگهداری
سند منگوله دار به‌صورت دفترچه‌ای چندصفحه‌ای صادر می‌شود که حمل و نگهداری آن نسبت به اسناد تک‌برگ دشوارتر است و در طول زمان ممکن است آسیب ببیند.

❌ ریسک جعل و تخریب
به دلیل دست‌نویس بودن اطلاعات و عدم استفاده از هولوگرام‌های امنیتی، امکان جعل سند یا مخدوش شدن نوشته‌های آن وجود دارد که می‌تواند مشکلات حقوقی ایجاد کند.

❌ قدیمی بودن اطلاعات
بسیاری از اسناد منگوله‌دار قدیمی هستند و ممکن است مشخصات ثبت‌شده در آن‌ها با وضعیت کنونی ملک مطابقت نداشته باشد. این مسئله می‌تواند در هنگام معامله یا انتقال مالکیت مشکلاتی ایجاد کند.

❌ مشکلات در املاک مشاع
در سندهای منگوله‌دار، برای املاک مشاع تنها یک سند صادر می‌شود که در آن نام تمامی مالکان ذکر شده است. این مسئله در معاملات ممکن است موجب اختلافات و مشکلات شود، زیرا سند به‌طور جداگانه برای هر مالک صادر نمی‌شود.

❌ پیچیدگی در نقل‌وانتقال
انتقال سند منگوله دار نیازمند حضور طرفین در دفاتر اسناد رسمی است و فرآیند ثبت و انتقال آن زمان‌بر و پرهزینه‌تر از سندهای تک‌برگ امروزی است.

❌ عدم وجود کروکی و اطلاعات تصویری
در سندهای منگوله‌دار اطلاعات مربوط به موقعیت مکانی ملک به‌صورت نوشتاری ارائه شده و کروکی دقیقی از ملک در آن‌ها وجود ندارد، درحالی‌که در اسناد تک‌برگ جدید، کروکی و مختصات دقیق ملک درج شده است.

❌ عدم امنیت اطلاعاتی
از آنجا که این اسناد به‌صورت دستی نوشته می‌شدند، در صورت ناخوانا بودن دست‌خط یا بی‌کیفیت بودن جوهر، ممکن است اطلاعات حیاتی و حقوقی آن‌ها با گذر زمان غیرقابل‌تشخیص شود، که این موضوع احتمال بروز اختلافات را افزایش می‌دهد.

❌ الزام حضور مالک قبلی در نقل‌وانتقال‌ها
برخلاف اسناد تک‌برگ که می‌توانند از طریق سامانه‌های رسمی ثبت اسناد انتقال یابند، برای انتقال سند منگوله دار حتماً نیاز به حضور فیزیکی مالک قبلی در دفاتر اسناد رسمی وجود دارد که ممکن است در شرایط خاص دشوار باشد.

‼️ مقالات املاک | فرابلاگ ، مجله تخصصی برای آموزش مشاوران املاک