لیست متریال و مصالح در قرارداد مشارکت در ساخت 🏗️
لیست متریال و مصالح در قرارداد مشارکت در ساخت
در قراردادهای مشارکت در ساخت، تعیین مصالح و متریال ساختمانی یکی از مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین موضوعات میان مالک و سازنده است. این بخش از قرارداد، نه‌تنها سلیقه و انتظارات مالکین را از سازه نهایی مشخص می‌کند، بلکه تأثیر مستقیمی بر کیفیت ساختمان و میزان هزینه‌ها دارد. به همین دلیل، تنظیم دقیق لیست متریال مشارکت در ساخت، به‌عنوان یک ابزار حقوقی و فنی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
اغلب مالکین هنگام بررسی مصالح، تنها به بخش نازک‌کاری توجه می‌کنند؛ در حالی که مصالح مشارکت در ساخت باید در تمام بخش‌های پروژه، از فونداسیون تا نهایی‌ترین جزئیات، به دقت مشخص شود. این کار باعث می‌شود تا سازنده در طول پروژه، چارچوبی مشخص برای انتخاب برندها و کیفیت مصالح در اختیار داشته باشد و از اختلافات احتمالی جلوگیری شود.
در بسیاری از موارد، نبود یک لیست مصالح دقیق در قرارداد، منجر به بروز اختلافاتی مانند انتخاب برند شیرآلات، نوع درب‌ها، سیستم گرمایش یا حتی رنگ دیوارها می‌شود. اما اگر در زمان عقد قرارداد، لیستی کامل از متریال مورد نظر تهیه و به‌صورت دقیق به آن اشاره شود، این اختلافات به‌سادگی قابل پیشگیری خواهند بود.
با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز، داشتن یک قرارداد شفاف با تعیین کامل متریال مشارکت در ساخت، به‌ویژه برای مالکینی که تجربه قبلی در پروژه‌های ساختمانی ندارند، الزامی است. در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین مصالح قابل ذکر در قرارداد مشارکت و نکات کلیدی در تنظیم لیست متریال خواهیم پرداخت.
لیست متریال مشارکت در ساخت چیست
لیست متریال مشارکت در ساخت یا همان لیست مصالح مشارکت در ساخت، یکی از مهم‌ترین پیوست‌های قرارداد مشارکت در ساخت به شمار می‌آید. این لیست شامل مجموعه‌ای از مصالح، تجهیزات و متریال‌هایی است که قرار است در مراحل مختلف ساخت‌وساز پروژه استفاده شوند. از فونداسیون و اسکلت ساختمان گرفته تا نازک‌کاری، کابینت‌ها، شیرآلات، کف‌پوش، در و پنجره، و حتی رنگ‌آمیزی نهایی، همگی باید در این لیست به‌صورت دقیق و مشخص ذکر شوند.
هدف اصلی از تهیه این لیست، تعیین کیفیت و سطح انتظارات طرفین قرارداد—به‌ویژه مالکین و سازنده—است. در واقع، این لیست به نوعی معیار ارزیابی کیفیت سازه نهایی و مبنایی برای کنترل روند اجرای پروژه محسوب می‌شود. اگر لیست متریال به‌درستی تنظیم شود، بسیاری از اختلافات احتمالی در طول اجرای پروژه، مانند انتخاب برند سیستم‌های سرمایشی یا نوع سنگ نمای ساختمان، از پیش حل خواهند شد.
در لیست مصالح مشارکت در ساخت معمولاً موارد زیر مشخص می‌شود:
- نوع مصالح (مثلاً سیمان تیپ ۲، بلوک سبک یا آجر لفتون)
- برند و کشور سازنده (مثلاً شیرآلات برند راسان یا KWC)
- سطح کیفی مورد انتظار (درجه یک یا دو)
- میزان و ابعاد تقریبی مصرفی
- جایگزین‌های مورد قبول در صورت عدم دسترسی به متریال اصلی
وجود این لیست، نه تنها روند ساخت را شفاف‌تر می‌کند، بلکه سازنده را متعهد می‌سازد که مطابق با خواسته‌ها و انتظارات مالک، سازه‌ای با کیفیت و منطبق بر قرارداد ارائه دهد.
متریال و مصالح رایج در قرارداد مشارکت در ساخت
یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر قرارداد مشارکت در ساخت، تعیین دقیق و شفاف لیست متریال یا همان مصالح مشارکت در ساخت است. این لیست مشخص می‌کند که در طول پروژه، چه نوع مصالح و تجهیزاتی باید استفاده شوند، با چه کیفیتی و از چه برندی. هدف از این کار، پیشگیری از اختلافات احتمالی و تضمین کیفیت نهایی سازه است.
در ادامه با رایج‌ترین متریال مشارکت در ساخت آشنا می‌شویم:
مصالح سازه‌ای و اسکلت 🔩🏗️
در این بخش از ساخت‌وساز، استفاده از مصالح مقاوم و استاندارد نقش اساسی در استحکام سازه دارد:
- سیمان تیپ ۱ یا ۲
- میلگرد آجدار A2 و A3 با سایزها و ضخامت‌های مختلف
- بتن آماده با عیار و مقاومت مشخص (C25، C30)
- بلوک و آجر (بلوک سبک، آجر فشاری، سفال تیغه‌ای)
📌 این مصالح، پایه‌های اصلی هر ساختمان را تشکیل می‌دهند و باید حتماً در لیست متریال مشارکت در ساخت ذکر شوند.
تأسیسات مکانیکی و برقی 🔌🔥💧
تأسیسات، نقشی کلیدی در رفاه ساکنین دارند. در این قسمت، مصالح زیر رایج هستند:
- سیستم گرمایشی: پکیج دیواری، موتورخانه، گرمایش از کف
- سیستم سرمایشی: کولر گازی، داکت اسپلیت، چیلر یا فن‌کوئل
- لوله‌کشی: پنج‌لایه یا پلی‌اتیلن
- سیم و کابل: با تاییدیه استاندارد
- کلید و پریز: برندهای معتبر و هماهنگ با دکوراسیون
📌 در قرارداد باید ذکر شود که تأسیسات با چه برند و مشخصاتی انجام می‌شود تا در طول پروژه، مشکلی ایجاد نشود.
نازک‌کاری و دکوراسیون داخلی 🛋️🎨
در این مرحله، کیفیت و زیبایی متریال بیش از هر چیز اهمیت دارد:
- کف‌پوش: سرامیک، سنگ، پارکت لمینت
- دیوارپوش: رنگ اکریلیک، رنگ پلاستیک یا روغنی، کاغذ دیواری، پتینه یا پوشش دکوراتیو
- سقف کاذب و نورپردازی: کناف، رابیتس، نور مخفی، نورپردازی با چراغ‌های LED
- کابینت: MDF، های‌گلاس یا ممبران با یراق‌آلات آرام‌بند و باکیفیت
- شیرآلات، سینک، توالت ایرانی و فرنگی و روشویی‌ها: برندهای لوکس و با دوام
📌 جزئیات این بخش باید در لیست مصالح مشارکت در ساخت ذکر شود، چرا که بیشتر اختلافات در این مرحله به‌وجود می‌آید.
درب و پنجره 🚪🪟
انتخاب درست در و پنجره، هم در زیبایی و هم در ایمنی و عایق بودن ساختمان مؤثر است:
- درب ورودی: ضد سرقت با قفل مرکزی و ورق فولادی، با یراق‌آلات درجه‌یک
- درب‌های داخلی: MDF، HDF یا PVC
- پنجره‌ها: UPVC یا آلومینیومی با شیشه دوجداره
- یراق‌آلات و دستگیره‌های باکیفیت
📌 در قرارداد باید برند، نوع رنگ و حتی طرح انتخابی نیز مشخص شود تا در هنگام اجرا، سلیقه مالک لحاظ گردد.
عایق‌کاری و ایزولاسیون 💦🧊
برای محافظت از سازه در برابر رطوبت، سرما و صدا، از این موارد استفاده می‌شود:
- عایق صوتی و حرارتی: یونولیت، پشم سنگ، فوم پلی‌اتیلن، فوم الاستومری
- عایق رطوبتی (ایزوگام، قیرگونی یا عایق مایع نانو)
- ایزوگام: برای پشت‌بام، سرویس‌ها و سطوح در معرض رطوبت
- نوارهای آب‌بندی و چسب‌های مخصوص
- چسب، نوار درزگیر و پرایمرهای زیرسازی
📌 مشخص‌کردن برند و نحوه اجرای این عایق‌ها در متریال مشارکت در ساخت از بروز هزینه‌های اضافی در آینده جلوگیری می‌کند.
نکات کلیدی در تنظیم لیست متریال در قرارداد مشارکت در ساخت 🏗️
در تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت، یکی از حساس‌ترین بخش‌ها، تعیین دقیق لیست متریال یا همان مصالح مشارکت در ساخت است. این لیست نه تنها کیفیت نهایی پروژه را مشخص می‌کند، بلکه به عنوان سندی برای جلوگیری از اختلافات احتمالی میان مالکین و سازنده شناخته می‌شود. رعایت نکات زیر، در تهیه این بخش از قرارداد مشارکت در ساخت الزامی‌ست:
تعریف مصالح مشابه و نقش عرف منطقه‌ای 🧱
در بسیاری از بندهای قرارداد، ممکن است اصطلاح «مشابه» برای مصالح ذکر شود. منظور از مصالح مشابه، متریالی است که از نظر کیفیت، دوام، ارزش، و ویژگی‌های فنی در سطحی برابر یا بالاتر از نمونه اصلی باشد. این انتخاب باید بر اساس عرف و استانداردهای رایج در منطقه‌ای که پروژه در آن اجرا می‌شود انجام شود. به عبارتی، مصالح جایگزین باید با انتظارهای عرفی و سطح کیفی ساختمان‌های مشابه منطقه تطابق داشته باشد.
برند جایگزین در شرایط خاص 🔄
اگر برند خاصی در لیست متریال مشارکت در ساخت مشخص شده باشد اما آن برند در بازار ایران به دلایلی مثل تحریم، عدم واردات یا کمبود موجودی یافت نشود، سازنده موظف است پس از مشورت با مالکین و دریافت تأیید کتبی آن‌ها، با هماهنگی آرشیتکت پروژه، یک برند جایگزین با کیفیت معادل یا بهتر انتخاب کند. عدم دسترسی به برند مورد توافق، سازنده را از اجرای تعهد معاف نمی‌کند؛ بلکه او را ملزم به ارائه گزینه‌ی مناسب دیگری می‌سازد.
مهلت اعلام نظر مالکین در مورد برندها 🕒
در صورتی که سازنده پیشنهادی مبنی بر تغییر برند مصالح ارائه دهد، مالکین موظفند ظرف حداکثر ۴۸ ساعت نظر مکتوب خود را اعلام کنند. عدم اعلام نظر در این مدت به معنای تأیید ضمنی تلقی شده و سازنده می‌تواند برند جایگزین مناسب را انتخاب و اجرا نماید. این رویه برای جلوگیری از تعویق در فرآیند ساخت ضروری‌ست.
بی‌اثر بودن نوسانات قیمت بر تعهدات کیفی مصالح 📈
یکی از مهم‌ترین اصول در تنظیم لیست مصالح مشارکت در ساخت، این است که افزایش قیمت مصالح موجود در لیست، هیچ‌گونه تعهد اضافی برای مالکین ایجاد نمی‌کند و نباید بر کیفیت یا کمیت متریال‌های مصرفی تأثیر بگذارد. سازنده موظف است حتی در صورت افزایش نرخ مصالح، همان برند و مشخصات توافق‌شده را تهیه کند، مگر آنکه بند جایگزینی پیش‌بینی‌شده باشد.
الزام به رعایت یکنواختی در کیفیت ساخت طبقات 🏢
سازنده موظف است در تمامی واحدهای مسکونی، مصالح را به صورت یکنواخت و طبق تیپ‌بندی مصوب پلان‌ها استفاده کند. هیچ تفاوتی از نظر کیفیت، برند، یا نوع متریال بین واحدها نباید وجود داشته باشد. چنانچه یکی از مالکین بخواهد از مصالح متفاوت یا مرغوب‌تری استفاده کند، پرداخت مابه‌التفاوت هزینه، بر عهده‌ی همان مالک است.
امکان تغییر لیست مصالح پس از قرارداد ✍️
در موارد خاص، ممکن است مالکین بخواهند پس از عقد قرارداد و پیش از اجرای بخش مورد نظر یا خرید مصالح اولیه، تغییراتی در لیست مصالح مشارکت در ساخت اعمال کنند. این تغییرات تنها در صورتی پذیرفته می‌شوند که باعث تأخیر در ساخت یا تداخل در روند اجرایی پروژه نشوند. همچنین هزینه اضافی این تغییرات بر عهده مالکین بوده و پیمانکار موظف به اجرای آن‌ها خواهد بود.
مسئولیت سازنده در اصلاح موارد خلاف مشخصات فنی 🔧
چنانچه در طول پروژه، مصالح استفاده‌شده مغایر با مشخصات مندرج در لیست متریال مشارکت در ساخت باشند و نماینده مالکین این موضوع را اعلام کند، سازنده بدون هیچ قید و شرطی موظف به اصلاح فوری آن است. هیچ‌گونه بهانه‌ای در این زمینه پذیرفته نیست و مصالح باید دقیقاً طبق ضمایم قرارداد تأمین شوند.
نکات تکمیلی در تنظیم لیست مصالح مشارکت در ساخت 📋
هنگام تهیه لیست متریال مشارکت در ساخت، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
- لیست مصالح باید با جزئیات کامل شامل برند، مدل، کشور سازنده، تعداد، و درجه کیفی تهیه شود.
- مصالحی که دارای درجه‌بندی کیفیت هستند باید با ذکر درجه دقیق (مثلاً درجه یک) قید شوند.
- در صورت عدم دسترسی به مصالح اصلی، جایگزین‌های مورد تأیید از قبل مشخص شده باشند.
- لیست مصالح باید به صورت متمم رسمی و ضمیمه قرارداد اصلی تنظیم شود و به امضای طرفین برسد.
- عرف منطقه، قوانین شهرسازی و الزامات ایمنی نیز باید در تنظیم لیست مصالح لحاظ شوند.
✍️ نکات مهم در تعیین لیست مصالح در قرارداد مشارکت در ساخت
📄 همه مصالح و اقلام باید دقیقاً و به‌صورت شفاف در قرارداد ذکر شوند. کلی‌گویی یا واژه‌های مبهم مثل «مصالح استاندارد» می‌تواند در آینده محل اختلاف باشد.
🧾 مصالح مصرفی باید با نقشه‌های تأییدشده شهرداری و نظام مهندسی تطابق داشته باشند.
📌 در خصوص برند، نوع، اندازه، کیفیت، متراژ و محل استفاده از مصالح، توافق کتبی انجام شود.
✍️ همه موارد توافق‌شده در قالب یک الحاقیه (پیوست) رسمی به قرارداد اضافه شود.
🛠️ در برخی موارد می‌توان بازه‌ای از کیفیت یا برندها را ذکر کرد تا در زمان اجرا دست سازنده بسته نباشد، ولی این بازه نیز باید محدود و مشخص باشد.
📎 در صورت نیاز، می‌توان جایگزین‌هایی برای برخی مصالح پرریسک یا وارداتی در نظر گرفت (مثلاً سنگ خارجی در صورت نبود، معادل ایرانی فلان کیفیت).
📋 فهرست مصالح، تجهیزات و اقلام اجرایی در پروژه‌های مشارکت در ساخت
🧱 سازه و اسکلت
- اجرای پی و اسکلت با بتن مسلح مقاوم در برابر زلزله
- استفاده از میلگرد فابریک استاندارد
- تست بتن طبق الزامات شهرداری و نقشه‌های سازه
🧱 سقف‌ها
- سقف تیرچه‌بلوک با یونولیت نسوز یا سفال استاندارد
- بتن‌ریزی با ویبره و اجرای اصول ایمنی زلزله
🧱 دیوارچینی
- دیوارها با بلوک سیمانی نیمه‌سبک یا سفال فشاری مرغوب
🏛️ نمای ساختمان
- نمای اصلی با سنگ تراورتن و آجر آذرخش طبق طراحی معماری
- دیوارهای حیاط و پارکینگ با ترکیب سنگ قیچی و تراورتن
🪨 کف‌سازی و بدنه
- پله‌ها و پاگردها: سنگ طبیعی
- کف و دیواره پارکینگ: سنگ‌کاری تا سقف
- سنگ‌فرش حیاط و بدنه پاسیو: تراورتن و سرامیک
- دیوار راه‌پله و لابی: ترکیب سنگ آنتیک و تراورتن
🔧 تأسیسات مکانیکی
- گرمایش: پکیج و رادیاتور استاندارد
- سرمایش: کانال‌کشی برای کولر آبی یا گازی
- لوله‌کشی گاز: لوله اصفهان یا مانیسمان
- فاضلاب: لوله PVC فشار قوی
- لوله آب سرد و گرم: لوله سفید مرغوب
- هواکش: لوله پولیکا با دوام
🛡️ عایق‌کاری
- سرویس‌ها: قیرگونی دو لایه
- پشت‌بام: قیرگونی با پوشش موزاییک
💡 تأسیسات برقی
- کابل‌کشی با برندهایی مانند کرمان یا امین
- کلید و پریز: برند دلند، مهسان یا آسیا
- نورپردازی: هالوژن و نور مخفی
🚪 درب‌ها و پنجره‌ها
- درب داخلی: MDF با چهارچوب فرانسوی
- درب ورودی واحد: ضد سرقت
- پنجره: UPVC با شیشه دوجداره و گاز آرگون
- درب بین پله و آسانسور: شیشه سکوریت
- درب بازکن: دارای گارانتی و مطابق استاندارد
🛠️ کابینت، کمد و یراق‌آلات
- کابینت آشپزخانه: MDF با طراحی متناسب (حداکثر ۴ متر)
- کمد دیواری: گچ‌کاری‌شده با درب ریلی یا لولایی
- یراق‌آلات: برندهای باکیفیت ایرانی یا چینی
🎨 پوشش داخلی
- کف واحدها: سرامیک ۶۰×۶۰ بدون بند
- رنگ دیوار و سقف: رنگ پلاستیک قابل شست‌وشو
- کاشی سرویس‌ها: برند مرغوب ایرانی
- شیرآلات: اهرمی استاندارد
- تجهیزات سرویس: برندهایی مانند مروارید یا گلسار
- رادیاتورها و حوله‌خشک‌کن: مطابق استاندارد
🏢 فضاهای مشاع و تجهیزات تکمیلی
- محوطه‌سازی: اجرای باغچه و فضای سبز
- نرده‌ها: استیل، درب اصلی آهنی طرح‌دار
- آسانسور: موتور ایتالیایی، کابین MDF و استیل، سیستم Blackout
- انباری: کف سرامیک، بدنه سیمان سفید
- سرویس بهداشتی پارکینگ (در صورت امکان): کاشی‌کاری کامل
- صندوق پستی، تابلو اعلانات، آنتن مرکزی، آیفون تصویری رنگی
‼️ مقالات املاک | فرابلاگ ، مجله تخصصی برای آموزش مشاوران املاک
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
امکانات ساختمان ✔️ راهنمای کامل برای انتخاب بهتر ملک ⚡️
لیست متریال و مصالح به کار رفته در ساختمان 🏗️
اصطلاحات ساختمان ✔️ واژه نامه کامل اصطلاحات رایج در ساختمان سازی 🏗️
مهندسین مورد نیاز در پروژه های ساختمانی 🏗️
کولر آبی یا گازی ⁉️ کدام بهتر است ✔️
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.