تخلیه ملک مشاع چگونه است + دادخواست تخلیه
تخلیه ملک مشاع چگونه انجام میشود؟ + راهنمای کامل حقوقی
در حوزهی حقوقی و مالکیت، موضوع تخلیه ملک مشاع یکی از چالشبرانگیزترین مسائل برای مالکان مشترک یک ملک به شمار میرود. هنگامیکه یک یا چند نفر از مالکان مشاع بدون رضایت دیگر شرکا، تصرف یا استفادهی انحصاری از ملک را ادامه دهند، یا در برابر توافقات و تصمیمات جمعی مقاومت کنند، بحث تخلیه املاک مشاع مطرح میشود. این موضوع بهویژه در شرایطی که ملک در اجاره یا تصرف یکی از شرکا قرار دارد، از اهمیت بیشتری برخوردار میگردد.
درک دقیق مفهوم تخلیه ملک مشاع و شناخت روندهای قانونی مربوط به آن، برای مالکان مشاعی که با مشکلات حقوقی و عملی مواجه هستند، ضرورتی انکارناپذیر است. تخلیه در اینجا به معنای پایان دادن به تصرف غیرمجاز و بازگرداندن ملک به حالت قابل بهرهبرداری برای تمامی مالکان است. از آنجا که مالکیت مشاع، همزمان شامل حقوق و محدودیتهایی برای همهی شرکا میشود، تخلیه آن نیازمند طی مراحل قانونی و طرح دعوی حقوقی مشخصی است.
از سوی دیگر، وجود قوانین خاص و رویههای حقوقی تعیینشده برای تخلیه املاک مشاع باعث شده است که مالکان برای رسیدن به حقوق قانونی خود ناچار به پیگیری پرونده از طریق دادگاههای صالح باشند. این موضوع بهخصوص در مواردی که ملک مشاع اجاره داده شده یا در تصرف یکی از شرکاست، اهمیت دوچندان پیدا میکند، زیرا عدم آگاهی از روند قانونی میتواند موجب تضییع حق سایر شرکا شود.
در این مقاله قصد داریم بهصورت جامع و شفاف، تمامی ابعاد مربوط به تخلیه ملک مشاع را بررسی کنیم؛ از تعریف ملک مشاع گرفته تا مراحل و روشهای قانونی تخلیه، مدارک لازم برای طرح دعوا، مراجع صالح رسیدگی و نکات کلیدی که دانستن آنها برای هر مالک مشاع ضروری است. اگر شما هم درگیر چنین مسائلی هستید یا در آینده ممکن است با آن روبهرو شوید، این راهنما میتواند اطلاعات کاربردی و دقیقی را در اختیار شما قرار دهد.
🏠 تعریف ملک مشاع
ملک مشاع به ملکی گفته میشود که چند نفر بهصورت مشترک در آن مالکیت دارند، بدون آنکه قسمت فیزیکی هر شریک بهصورت مجزا و مشخص شده باشد. در این نوع مالکیت، هر شریک صاحب درصدی از کل ملک است (مثلاً یکچهارم، یکسوم، یا نصف) اما این سهم بهصورت مکانی یا جغرافیایی تفکیک نشده است. به عبارت دیگر، هر یک از شرکا نسبت به تمام ملک دارای حق و سهم هستند، نه نسبت به بخش مشخصی از آن. ⚖️
ملک مشاع معمولاً از دو طریق به وجود میآید:
۱️⃣ مالکیت قهری مانند ارث، که در آن چند وارث بهصورت مشترک در ملکی سهیم میشوند.
۲️⃣ مالکیت قراردادی مانند خرید یک ملک توسط چند نفر بهصورت شراکتی.
در شرایط اشاعه، تصرف یا استفاده انحصاری از ملک بدون رضایت سایر شرکا، غیرقانونی محسوب میشود، حتی اگر فرد صاحب بیشترین سهم در ملک باشد. ❌ برای مثال، اگر یکی از شرکا بدون هماهنگی با سایرین ملک را اجاره دهد یا خود بهتنهایی از آن استفاده کند، ممکن است سایر شرکا حق اعتراض یا اقدام قانونی داشته باشند.
📌 نکته مهم در املاک مشاع این است که هیچیک از شرکا نمیتواند بهتنهایی اقدام به فروش، تفکیک یا ساختوساز در ملک کند، مگر آنکه با رضایت دیگر مالکان یا از طریق مراجع قانونی، سهم خود را افراز یا تفکیک کرده باشد. همچنین، در صورتی که یکی از شرکا مانع استفاده دیگران از ملک شود یا ملک را در تصرف انحصاری خود درآورد، سایرین میتوانند برای تخلیه ملک مشاع از طریق دادگاه اقدام کنند. 🧑⚖️📄
درک صحیح مفهوم ملک مشاع و تفاوت آن با ملک مفروز (ملکی که مرزهای مالکیت مشخص دارد)، برای طرح دعاوی حقوقی و جلوگیری از اختلافات آتی بسیار ضروری است. ✅
📌 تخلیه ملک مشاع به چه معناست
تخلیه ملک مشاع به معنای پایان دادن به تصرف غیرقانونی، غیرمجاز یا ناعادلانهی یک یا چند نفر (اعم از شریک یا شخص ثالث) در یک ملک مشاع است. در این وضعیت، یکی از شرکا یا فردی خارج از جمع مالکان، بدون رضایت یا اجازهی قانونی، بخش یا تمام ملک مشاع را در تصرف خود دارد و سایر شرکا برای بازپسگیری حق مالکیت مشترک، ناچار به طرح دعوا یا اقدام قانونی میشوند.
برخلاف املاک مفروز که هر مالک در محدودهی مشخصی از ملک خود تصرف دارد، در ملک مشاع، تمامی شرکا در کل ملک سهیم هستند. بنابراین اگر یک شریک بدون اجازهی دیگران، از ملک استفاده انحصاری کند، اجاره دهد یا مانع بهرهبرداری سایر مالکان شود، این عمل تصرف غیرقانونی تلقی میگردد و امکان پیگیری قانونی جهت تخلیه فراهم است.
⚖️ انواع دعاوی مربوط به تخلیه ملک مشاع
بسته به شرایط تصرف و نحوهی ورود متصرف به ملک، دعاوی حقوقی مختلفی قابل طرح است:
تخلیه ید 🧾
در حالتی که ملک بر اساس قراردادی مثل اجاره در تصرف شخصی بوده اما پس از پایان قرارداد، او از تخلیه امتناع میکند. در این حالت مالک یا شریک میتواند درخواست تخلیه ید دهد.
خلع ید 🛑
زمانیکه تصرف از ابتدا بدون مجوز قانونی یا بدون قرارداد انجام شده باشد. مثلاً یکی از شرکا ملک را بهصورت انحصاری اشغال کرده و به سایرین اجازه استفاده نمیدهد.
تصرف عدوانی ⚠️
در صورتیکه متصرف بدون رضایت یا با زور وارد ملک شده و مانع استفادهی دیگران از آن شود. در این دعوا، مالک سابق باید اثبات کند که ملک را در تصرف داشته و بهطور عدوانی از او گرفته شده است.
🏛️ تخلیه املاک مشاع چگونه است
تخلیه املاک مشاع به معنای پایان دادن به تصرف غیرمجاز، ناعادلانه یا خارج از توافق یکی از شرکا یا اشخاص ثالث در ملکی است که به صورت مشاع میان چند نفر به اشتراک گذاشته شده است. در املاک مشاع، هیچیک از مالکان بدون رضایت سایر شرکا حق استفادهی انحصاری از ملک را ندارد و چنانچه چنین تصرفی صورت گیرد، سایر مالکان میتوانند با طی مراحل قانونی، نسبت به تخلیه ملک اقدام کنند.
✅ در چه شرایطی تخلیه املاک مشاع امکانپذیر است؟
تخلیه ملک مشاع زمانی امکانپذیر است که یکی از شرایط قانونی زیر محقق شود. در این موارد، یکی از شرکا یا هر مالک مشاعی میتواند با استفاده از ابزارهای حقوقی مناسب، برای پایان دادن به تصرف غیرمجاز یا ناعادلانه در ملک اقدام کند:
🟢 پایان یا فسخ قرارداد اجاره یا عاریه
اگر ملک مشاع بهصورت قراردادی مانند اجاره یا عاریه به فردی واگذار شده باشد و پس از پایان مدت قرارداد یا فسخ آن، متصرف از تخلیه ملک خودداری کند، مالک یا شریک میتواند دادخواست تخلیه ید را مطرح کند. این حالت یکی از رایجترین دلایل تخلیه در املاک مشاع است و از طریق مراجع قضایی قابل پیگیری است.
🔴 تصرف بدون اجازه (خلع ید)
در صورتی که شخصی بدون مجوز و رضایت سایر شرکا، نسبت به ملک مشاع تصرف یا استفاده انحصاری داشته باشد، یا به نحوی مانع استفاده سایر مالکان شود، میتوان برای خلع ید اقدام کرد. این دعوا علیه شریک متصرف یا افراد ثالث قابل طرح است و نیازی به حضور تمامی شرکا ندارد.
⚠️ ورود با زور یا ممانعت از استفاده (تصرف عدوانی)
اگر متصرف بدون رضایت شرکا و با اعمال زور یا تهدید، وارد ملک مشاع شود و مانع بهرهبرداری دیگران گردد، مالک یا شرکا میتوانند دعوای تصرف عدوانی مطرح کنند. این دعوا میتواند حقوقی یا کیفری باشد و نیازمند اثبات سابقه تصرف مالک و عدوانی بودن تصرف فعلی است.
🧾 درخواست دستور موقت یا حکم تخلیه
در برخی موارد خاص مانند ملکهای تجاری یا سرقفلی که به صورت مشاعی تصرف شدهاند، مالکان میتوانند با ارائه درخواست به دادگاه، صدور دستور موقت یا حکم تخلیه سریع را درخواست کنند. این اقدام معمولاً برای جلوگیری از تضییع حق مالک یا شرکا قبل از صدور حکم نهایی کاربرد دارد.
🧾 مراحل تخلیه ملک مشاع
تخلیه ملک مشاع فرآیندی حقوقی است که به وسیله آن مالکان یا شرکای ملک مشاع میتوانند تصرف غیرمجاز یا ناعادلانه دیگران را پایان دهند. این روند دارای مراحل مشخصی است که در ادامه به تفصیل توضیح داده میشود:
✅ تعیین نوع دعوا
ابتدا باید نوع دعوای مناسب با شرایط تصرف را مشخص کنید:
• تخلیه ید: زمانی که متصرف با اجازه وارد ملک شده اما پس از پایان مدت قرارداد از تخلیه خودداری میکند.
• خلع ید: زمانی که متصرف بدون اجازه قانونی وارد ملک شده و تصرف کرده است.
• تصرف عدوانی: زمانی که متصرف بدون رضایت و با زور وارد ملک شده و مانع استفاده دیگران میشود.
✅ جمعآوری مدارک لازم
مدارک مورد نیاز شامل موارد زیر است:
• سند مالکیت ملک مشاع
• قرارداد اجاره یا هر گونه سند مرتبط (در صورت وجود)
• مدارک شناسایی خواهان و خوانده
• مدارکی برای اثبات تصرف غیرمجاز (شهادت شهود، عکس، فیلم و …)
✅ تنظیم و ثبت دادخواست
دادخواست باید شامل موارد زیر باشد:
• مشخصات کامل خواهان و خوانده
• شرح دقیق موضوع دعوا و نوع آن
• دلایل و مستندات قانونی
• درخواستهای حقوقی مانند تخلیه ملک، اجرتالمثل، خسارت و غیره
✅ ارائه دادخواست به دادگاه صالح
دادخواست باید به دادگاهی ارائه شود که ملک مشاع در حوزه آن واقع است. معمولاً دادگاه حقوقی محل وقوع ملک صالح رسیدگی است.
✅ رسیدگی دادگاه و صدور حکم
دادگاه پس از بررسی مدارک و استماع طرفین:
• حکم به تخلیه ملک صادر میکند.
• در صورت لزوم دستور موقت برای تخلیه سریعتر صادر مینماید.
• ممکن است برای تعیین حق مالکیت یا ارزش ملک، از کارشناس رسمی استفاده کند.
✅ اجرای حکم
- حکم صادره توسط واحد اجرای احکام دادگاه اجرا میشود.
- اگر متصرف حکم را قبول نکند یا به صورت داوطلبانه ملک را تخلیه نکند، اجرای حکم توسط نیروی انتظامی انجام خواهد شد.
⚠️ نکات مهم در مراحل تخلیه ملک مشاع
- حضور تمام شرکا برای طرح دعوا لازم نیست، هر شریک میتواند مستقل اقدام کند.
- بهتر است قبل از طرح دادخواست، اظهاریه یا اظهارنامه رسمی برای متصرف ارسال شود.
- در صورت تصرف غیرمجاز، مالک میتواند اجرتالمثل ایام تصرف را نیز درخواست کند.
- هزینه دادرسی بر اساس ارزش ملک و نوع دعوا متفاوت است.
⚖️ روش های قانونی تخلیه ملک مشاع
بسته به نوع و وضعیت تصرف، سه روش اصلی حقوقی برای تخلیه ملک مشاع وجود دارد:
تخلیه ید 🧾
این دعوا زمانی مطرح میشود که شخص متصرف (مثلاً مستأجر) در ابتدا با اجازهی مالک یا یکی از شرکا وارد ملک شده، اما پس از اتمام قرارداد یا لغو آن، از تخلیه ملک خودداری میکند. در این حالت، شریک یا مالکان میتوانند دادخواست تخلیه ید به دادگاه ارائه دهند.
خلع ید 🛑
این دعوا زمانی کاربرد دارد که شخصی بدون اجازه و بهصورت غیرقانونی ملک مشاع را تصرف کرده باشد. اگر یکی از شرکا یا فرد ثالث بدون رضایت سایر شرکا از ملک استفاده کند، مالکان میتوانند با طرح دعوای خلع ید، حکم رفع تصرف را دریافت کنند.
دعوای تصرف عدوانی ⚠️
در صورتی که شخصی به زور یا بدون رضایت وارد ملک شود و مانع استفاده سایر شرکا گردد، میتوان دعوای تصرف عدوانی مطرح کرد. این دعوا ممکن است به صورت حقوقی یا کیفری پیگیری شود و نیاز به اثبات تصرف قبلی مالک و عدوانی بودن تصرف فعلی دارد.
🧑⚖️ چه کسانی میتوانند درخواست تخلیه بدهند؟
- هر یک از شرکای مشاع میتوانند بهتنهایی، بدون حضور یا رضایت سایر شرکا، برای تخلیه ملک مشاع اقدام کنند.
- دعوا میتواند علیه شریک متصرف یا شخص ثالث (مانند مستأجر یا غاصب) مطرح شود.
- لازم نیست تمامی مالکان در طرح دعوا شرکت داشته باشند؛ هر شریک مشاعی، در محدودهی سهم خود، حق اقامه دعوا دارد.
⚖️ طرح دعوای تخلیه ملک مشاع
طرح دعوای تخلیه ملک مشاع به منظور پایان دادن به تصرف غیرمجاز یا ناعادلانه ملک مشاع انجام میشود. بسته به نوع تصرف و شرایط، یکی از دعاوی زیر قابل طرح است:
تعیین نوع دعوا 🔍
ابتدا باید نوع دعوای مناسب را مشخص کنید:
- 🏠 تخلیه ید: وقتی متصرف با اجازه وارد ملک شده اما پس از پایان قرارداد از تخلیه خودداری میکند.
- 🚫 خلع ید: وقتی متصرف بدون اجازه و بهصورت غیرقانونی وارد ملک شده و آن را تصرف کرده است.
- ⚠️ تصرف عدوانی: وقتی متصرف بدون رضایت شرکا و با زور وارد ملک شده و مانع استفاده دیگران میشود.
جمعآوری مدارک لازم 📑
برای ارائه دادخواست باید مدارک زیر را آماده کنید:
- 📜 سند مالکیت ملک مشاع
- 📄 قرارداد اجاره یا عاریه (در صورت وجود)
- 🆔 مدارک شناسایی خواهان و خوانده
- 📷 مدارک اثبات تصرف غیرمجاز (مانند شهادت شهود، عکس، فیلم)
تنظیم دادخواست 🖋️
دادخواست باید شامل موارد زیر باشد:
- اطلاعات کامل خواهان و خوانده
- توضیح دقیق موضوع و نوع دعوا
- دلایل و مستندات قانونی
- درخواستهای حقوقی مانند تخلیه ملک، اجرتالمثل، خسارت و…
ارائه دادخواست به دادگاه صالح 🏢
دادخواست باید به دادگاهی ارائه شود که ملک مشاع در حوزه آن واقع است. معمولاً دادگاه حقوقی محل وقوع ملک، صالح به رسیدگی است.
رسیدگی دادگاه 👩⚖️
دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات طرفین:
- حکم به تخلیه ملک صادر میکند
- در صورت لزوم دستور موقت برای تخلیه سریعتر صادر میکند
- در صورت نیاز از کارشناس رسمی جهت ارزیابی ملک استفاده میکند
اجرای حکم 🚓
پس از صدور حکم قطعی:
- حکم توسط واحد اجرای احکام دادگاه اجرا میشود
- در صورت عدم اجرای داوطلبانه، از نیروی انتظامی برای اجرای حکم استفاده میشود
⚠️ نکات مهم در طرح دعوای تخلیه ملک مشاع
- 👥 حضور تمامی شرکا برای طرح دعوای خلع ید الزامی است
- 🔏 اثبات مالکیت خواهان در دعاوی تصرف عدوانی ضروری است
- 💰 مالک میتواند درخواست اجرتالمثل ایام تصرف غیرمجاز را داشته باشد
- 🧾 هزینه دادرسی بر اساس ارزش ملک و نوع دعوا تعیین میشود
دادخواست خلع ید ⚖️ دانلود رایگان |
⚖️ نکات مهم و توصیههای حقوقی در مورد تخلیه ملک مشاع
در فرآیند تخلیه ملک مشاع، رعایت نکات حقوقی و استفاده از راهکارهای قانونی باعث میشود از پیچیدگیهای قضایی و اختلافات میان شرکا جلوگیری شود. در ادامه مهمترین نکات و توصیهها ارائه میشود:
📝 تنظیم قراردادهای دقیق و شفاف
برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، حتماً قرارداد اجاره، عاریه یا توافقات مربوط به استفاده از ملک مشاع را با جزئیات تنظیم و بهصورت کتبی ثبت کنید. قید مواردی مانند مدت قرارداد، نحوه تخلیه، فسخ و شرایط استفاده مشترک بسیار مهم است.
👨⚖️ مشاوره با وکیل متخصص
قبل از هر اقدامی، با یک وکیل متخصص در امور ملکی مشورت کنید. مشاور حقوقی به شما کمک میکند تا نوع دقیق دعوا (تخلیه ید، خلع ید، تصرف عدوانی)، مدارک لازم و روش مناسب پیگیری را انتخاب کنید تا احتمال پیروزی شما افزایش یابد.
🤝 توافق کتبی با سایر شرکا
اگرچه قانوناً هر شریک میتواند بهتنهایی برای تخلیه اقدام کند، اما توافق کتبی و رضایت سایر شرکا میتواند روند حقوقی را تسهیل کرده و از بروز اختلافات آینده جلوگیری کند.
✉️ ارسال اظهارنامه رسمی
پیش از طرح دعوا، پیشنهاد میشود اظهارنامه رسمی به متصرف ارسال کنید تا هم حسن نیت خود را نشان دهید و هم در آینده بتوانید از آن به عنوان مدرک قانونی استفاده کنید.
📜 توجه به نوع و اعتبار قرارداد اجاره
اگر ملک مشاع بر اساس قرارداد اجاره در اختیار متصرف است، حتماً بررسی کنید که قرارداد تحت کدام قانون (۱۳۵۶ یا ۱۳۷۶) تنظیم شده است، زیرا قوانین حاکم بر تخلیه، تشریفات و مرجع رسیدگی در هر کدام متفاوت است.
📷 تهیه مدارک کامل برای اثبات تصرف
در دعاوی خلع ید یا تصرف عدوانی، وجود مدارک و مستندات مانند شهادت شهود، عکس، فیلم، قبض برق و آب به نام متصرف و… نقش مهمی در اثبات تصرف غیرمجاز دارد.
💰 مطالبه اجرتالمثل ایام تصرف
در صورتی که ملک بهصورت غیرقانونی در تصرف بوده، مالک یا شریک میتواند علاوه بر تخلیه، اجرتالمثل (معادل کرایه روزانهای که میتوانسته از ملک دریافت کند) را نیز مطالبه کند.
🚓 اجرای صحیح و قانونی حکم تخلیه
پس از صدور حکم قطعی، در صورتی که متصرف داوطلبانه ملک را تخلیه نکند، اجرای حکم از طریق واحد اجرای احکام دادگاه با همکاری نیروی انتظامی انجام میشود.
⚠️ احترام به حقوق سایر شرکا
پس از تخلیه ملک، هیچیک از شرکا نمیتواند بدون رضایت دیگران از ملک استفاده انحصاری کند. در املاک مشاع، تمامی شرکا حق استفاده دارند، مگر اینکه توافق مکتوب دیگری میان آنها وجود داشته باشد.
📋 مدارک موردنیاز برای طرح دعوای تخلیه ملک مشاع
برای طرح موفق دعوای تخلیه ملک مشاع، باید مدارک مشخص و کاملی به دادگاه ارائه شود تا مالکیت، نوع تصرف و حق قانونی خواهان اثبات گردد. در ادامه مهمترین مدارک موردنیاز به تفکیک آورده شده است:
🏠 سند مالکیت ملک مشاع
- ارائه سند رسمی مالکیت (تکبرگ یا دفترچهای) برای اثبات سهم خواهان در ملک مشاع الزامی است.
- در صورت نداشتن سند رسمی، قولنامه یا مبایعهنامه معتبر به همراه سایر مدارک اثبات مالکیت (مثل حکم قطعی دادگاه) قابل ارائه است.
🆔 مدارک شناسایی طرفین
- کارت ملی و شناسنامه خواهان
- در صورت داشتن وکیل، وکالتنامه رسمی به همراه مشخصات وکیل نیز باید ضمیمه دادخواست شود.
📄 قراردادهای مرتبط با تصرف
- اگر ملک در اختیار متصرف قراردادی دارد (مثلاً اجاره یا عاریهنامه)، ارائه آن برای تعیین نوع دعوا (تخلیه ید یا خلع ید) ضروری است.
- در صورت عدم وجود قرارداد، باید از مدارک دیگر برای اثبات تصرف غیرمجاز استفاده شود.
📷 مدارک اثبات تصرف غیرقانونی
- عکس و فیلم از ملک در حال تصرف
- اظهارات شهود یا استشهادیه محلی
- گزارش کلانتری، شورای حل اختلاف یا گزارش بازرسی محل
- این مدارک به دادگاه نشان میدهد که ملک در اختیار شخصی غیر از مالک قانونی است.
🗺️ کروکی و نقشه ثبتی ملک
- در برخی موارد، ارائه نقشه ثبتی یا کروکی رسمی ملک (تهیهشده توسط کارشناس رسمی دادگستری) برای مشخصکردن موقعیت دقیق ملک و بخش مورد تصرف ضروری است.
✉️ اظهارنامه رسمی
- اظهارنامه تخلیه که پیش از طرح دعوا به متصرف ارسال شده، نشاندهنده حسننیت مالک و اخطار قانونی برای تخلیه است.
- ضمیمهکردن آن به دادخواست، روند قضایی را تسهیل میکند و میتواند به نفع خواهان عمل کند.
🧾 مدارک پرداخت هزینه دادرسی
- رسید پرداخت هزینه دادرسی متناسب با نوع دعوا و ارزش خواسته
- در صورت اقدام از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، رسید ثبت الکترونیکی دادخواست نیز لازم است.
📍 مراجع صالح برای رسیدگی به دعوای تخلیه ملک مشاع
در دعوای تخلیه ملک مشاع، انتخاب مرجع قضایی مناسب اهمیت بسیاری دارد، زیرا نوع سند، نوع قرارداد اجاره، و وضعیت تصرف در تعیین مرجع صالح نقش تعیینکنندهای دارد. در ادامه با مهمترین مراجع رسیدگی آشنا میشویم:
🏛️ دادگاه عمومی حقوقی
در اکثر موارد، بهویژه زمانی که ملک مشاع دارای سند رسمی باشد یا تصرف بهصورت غیرقانونی (بدون قرارداد) صورت گرفته باشد، دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک مرجع صالح برای رسیدگی است.
📌 این مورد شامل دعاوی زیر میشود:
- دعوای خلع ید (تصرف بدون قرارداد)
- دعوای تخلیه ید (تصرف با قرارداد منقضی)
- دعوای تصرف عدوانی
📎 طبق قانون، دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول باید در دادگاهی اقامه شود که ملک در حوزه آن واقع شده است.
⚖️ شورای حل اختلاف
در موارد خاص، میتوان برای دریافت دستور تخلیه فوری به شورای حل اختلاف مراجعه کرد، از جمله:
- زمانی که قرارداد اجاره عادی (غیررسمی) باشد
- ملک اجارهای، مسکونی یا تجاری فاقد حق سرقفلی باشد
- قرارداد مشمول قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۷۶ باشد
- مدت اجاره پایان یافته و مستأجر حاضر به تخلیه نباشد
📌 در این موارد، اگر موجر شرایط قانونی را داشته باشد، شورای حل اختلاف میتواند دستور تخلیه فوری صادر کند که ظرف مدت کوتاهی (معمولاً ۷۲ ساعت) اجرا میشود.
🏢 دفاتر اسناد رسمی یا اجرای ثبت
اگر قرارداد اجاره ملک مشاع بهصورت رسمی و در دفتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد، نیازی به مراجعه به دادگاه یا شورا نیست و موجر میتواند مستقیماً از طریق دفترخانه یا اجرای ثبت اسناد، درخواست صدور اجراییه برای تخلیه ملک را ارائه دهد.
📌 این روش معمولاً سریعتر از طرح دعوا در دادگاه است، اما تنها زمانی کاربرد دارد که:
- اجارهنامه بهصورت رسمی ثبت شده باشد
- مدت اجاره به پایان رسیده باشد
- شرایط قانونی در قرارداد رعایت شده باشد
‼️ مقالات املاک | فرابلاگ ، مجله تخصصی برای آموزش مشاوران املاک
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.