
درخواست اجرای حکم ( اجرای اجراییه )
پس از پایان جلسات دادگاه و صدور رای نهایی، انتظار میرود که محکوم علیه حکم صادره را اجرا کند. با این حال، در بسیاری از موارد ممکن است محکوم علیه به دلایل مختلف از اجرای رای خودداری کند و همین امر باعث ایجاد نیاز به مکانیسمی رسمی برای اجرایی کردن حکم میشود. در این شرایط، محکوم له میتواند با تقدیم درخواست اجرای حکم، یا همان اجرای اجراییه، به واحد اجرای احکام، راهکار قانونی لازم برای اعمال حکم را پیگیری کند.
اجرای حکم، آخرین مرحله از فرآیند دادرسی است و نقش تعیینکنندهای در تحقق حقوق طرفین دارد. این مرحله مشخص میکند که تصمیمات دادگاه چگونه عملی میشوند و حق و تکلیف هر یک از طرفین دعوا به چه نحو اجرا خواهد شد. بدون تقاضای محکوم له برای اجرای حکم، حتی یک رای قطعی و نهایی نیز به خودی خود قابل اجرا نخواهد بود، بنابراین اهمیت شناخت مراحل و شرایط اجرای حکم برای هر فردی که با مسائل حقوقی سروکار دارد، بسیار بالاست.
در ادامه، به بررسی مفهوم اجراییه، مراحل اجرای احکام حقوقی، شرایط صدور اجرای حکم و همچنین مدت زمان و مهلت تقدیم درخواست اجرای حکم خواهیم پرداخت تا خوانندگان با فرآیند کامل اجرایی کردن احکام دادگاه آشنا شوند و بتوانند حقوق خود را به بهترین نحو پیگیری کنند.
اجراییه چیست؟
اجراییه مدرکی رسمی است که پس از تقدیم دادخواست اجرای حکم توسط محکوم له، از سوی دادگاه نخستین صادر میشود. این تاییدیه در واقع جواز قانونی برای اجرای حکم صادر شده است و به واحد اجرای احکام اجازه میدهد تا اقدامات لازم مانند توقیف اموال، جلب محکوم علیه یا سایر تدابیر قانونی را برای عملی شدن رای دادگاه انجام دهد. بدون صدور اجراییه، حتی حکم قطعی دادگاه قابلیت اجرا ندارد و فرآیند اجرایی شدن آن متوقف میشود.
مراحل اجرای احکام حقوقی
اجرای حکم آخرین مرحله فرآیند دادرسی است که تکلیف طرفین دعوا را پس از طی مراحل مختلف دادرسی مشخص میکند. پس از صدور حکم یکی از طرفین که رای به نفع او صادر شده محکوم له، و طرف دیگر که رای به ضرر یا بر علیه او صادر شده است محکوم علیه خوانده میشوند.
محکوم له برای به اجرا درآمدن حکم باید درخواست اجرای حکم ( اجرای اجراییه ) را تقدیم اجرای احکام کند تا به این ترتیب حکم به مرحله اجرا درآید. حال در اجرای حکم رعایت موارد زیر الزامی بوده و به نوعی میتوان گفت اجرای حکم بدون رعایت آن ها امکان پذیر نخواهد بود.
این موارد عبارتند از؛
♦️ قطعیت حکم
حکم در دو صورت قابلیت اجرا داشته و محکوم له میتواند اجرای آن را از اجرای احکام تقاضا کند؛
- در صورتی که حکم اجرای موقت صادر شده باشد. به طور مثال دادگاه رای به توقیف موقت اموال محکوم علیه صادر کند.
- در صورتی که حکم قطعیت بیابد.
♦️ ابلاغ رای قطعی به محکوم علیه
دومین مورد دخیل در اجرای حکم، پس از صدور رای قطعی، ابلاغ آن به محکوم علیه میباشد. زیرا محکوم علیه این حق را دارد که پیش از اجرای حکم اقدامات لازم را انجام دهد و به اصطلاح برای اجرای حکم آماده باشد.
♦️ تقدیم دادخواست اجرای اجراییه
اکنون پس از طی مراحل بالا، محکوم له یا نماینده قانونی او باید درخواست صدور اجرای حکم را به اجرای احکام تقدیم نمایند.
نکته: باتوجه به این که احکام حقوقی به خودی خود به اجرا در نمیآیند، تقاضای اجرای حکم از جانب محکوم له از ملزومات است و تا زمانی که تقاضایی مبنی بر اجرای حکم از جانب او مطرح نشود دادگاه هیچگونه مبادرتی به اجرای حکم نخواهد داشت.
♦️ صدور اجراییه
پس از طی مراحل سه گانه گفته شده دادگاه نخستین، اجراییه حکم را صادر مینماید که حکم صادر شده جواز اجرای حکم برای اجرای احکام خواهد بود.
مهلت تقدیم درخواست اجرای حکم / دادخواست اجرای اجراییه
همانطور که گفته شد دادگاه در اجرای احکام حقوقی تا زمانی که از جانب محکوم له یا نماینده قانونی او، تقاضایی دریافت نکند هیچ عملی انجام نخواهد داد.
بر اساس ماده ۱۶۸ قانون آرای مدنی احکام، محکوم له پس از صدور اجراییه به مدت ۵ سال قادر به ارائه تقاضای اجرای اجراییه خواهد بود. اکنون اگر محکوم له در مدت ۵ سال عملیات اجرایی را تعقیب نکرده باشد حکم اجراییه بلااثر تلقی خواهد شد و حق اجرا دیگر قابل وصول نخواهد بود.
البته محکوم له حق تقاضای صدور مجدد اجراییه را از دادگاه نخستین خواهد داشت اما این اتفاق یعنی صدور مجدد اجراییه تنها یک بار احتمال وقوع دارد.
بنابراین برطبق ماده مذکور عدم درخواست صدور اجرای احکام از جانب محکوم له بنابه هر دلیلی اعم از دسترسی نداشتن به محکوم علیه و اموال او برای توقیف، به معنای از بین رفتن حق وی نیست. بلکه محکوم له تنها پس از گذشت مهلت ۵ ساله باید مجددا درخواست صدور اجراییه نماید.
مدت زمان اجرای حکم
پس از تقدیم دادخواست اجرای حکم و صدور اجرای حکم از جانب دادگاه نخستین، حکم به مرحله اجرا میرسد. این که حکم در چه بازه زمانی اجرا میشود و محکوم له چه مدت پس از معرفی محکوم علیه و به اجرا درآمدن حکم به حق و خواسته خود میرسد، جزء موارد پیش بینی نشده در قانون هستند. یعنی بر اساس بندهای مختلف اجرای احکام مندرج در قانون هیچ بازه زمانی برای اجرای حکم و اتمام آن در نظر گرفته نشده است مگر ۳ مورد که جزء استثنائات هستند؛
🔸 اجرای حکم تخلیه در قانون روابط موجر و مستاجر که مدت زمان اجرای آن در صورت پرداخت حق کسب و پیشه ۳ ماه و در غیر این صورت ۱ سال است.
🔸 اجرای حکم طلاق در قانون حمایت از خانواده در صورتی که درخواست طلاق از جانب زوجه باشد مدت زمان اجرای آن ۶ ماه پس از تاریخ ابلاغ رای فرجامی است.
🔸 حکم گواهی عدم امکان سازش که برای طلاق توافقی درخواست شده از جانب زوج صادر میشود نیز سه ماه مهلت اجرا دارد.
* برای دانلود درخواست اجرای حکم به صورت word روی دریافت فایل کلیک کنید و آن را دریافت کنید. *
** فرم های مرتبط :
- دادخواست اجرای حکم غیابی
- دادخواست اجرای حکم غیابی
- دادخواست صدور اجراییه
- درخواست اعمال ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت مالی
‼️ دانلود رایگان نمونه عریضه ها و دادخواست های حقوقی
‼️ دانلود رایگان از طریق کانال تلگرام
دوره های مرتبط
دادخواست اجرای حکم (صدور اجراییه) ⚖️ دانلود رایگان
دادخواست صدور اجراییه دادخواست صدور اجراییه: راهنمای جامع و نکات کاربردی در نظام حقوقی ایران، صدور اجراییه یکی…
دادخواست مزایده ⚖️ دانلود رایگان
دادخواست مزایده پس از صدور رای نهایی و قطعی شدن آن، پرونده برای اجرای رای قطعی به اجرای…
شکواییه مفقودی چک ⚖️ دانلود رایگان
شکوائیه مفقودی چک برگه چکی که تکمیل شده و از دسته چک جدا شده باشد، حکم پول نقد…
مبایعه نامه املاک ✔️ دانلود رایگان
قرارداد مبایعه نامه املاک قرارداد مبایعه نامه: اساسنامهای قانونی برای خرید و فروش املاک قرارداد مبایعه نامه املاک…
نظرات
رایگان!