اظهارنامه
در حقیقت، اظهارنامه یکی از ابزارهای مهم در قانون آیین دادرسی مدنی است که به افراد این امکان را میدهد تا بدون نیاز به طرح دعوا در دادگاه، درخواستهای خود را به طرف مقابل اعلام کنند. این ابزار به عنوان یک وسیله ارتباطی قانونی میان طرفین دعوا به کار میرود و به نوعی پیشدرآمدی برای حل و فصل اختلافات قبل از ارجاع آن به دادگاه محسوب میشود. به عبارت دیگر، اظهارنامه یک وسیله قانونی است که به افراد فرصت میدهد تا مسائل حقوقی یا مطالبات خود را به طرف مقابل ابلاغ کرده و از او پاسخ بخواهند.
این ابزار به طور ویژه در شرایطی کاربرد دارد که طرفین تصمیم دارند اختلافات خود را از طریق مذاکره و توافق حل کنند، بدون اینکه به مراجع قضائی رجوع کنند. بنابراین، اظهارنامه به عنوان یک روش قانونی برای حل مشکلات و جلوگیری از گسترش دعاوی در محاکم قضائی شناخته میشود. به عنوان مثال، در مواردی که فردی میخواهد از طرف مقابل خود مطالبهای داشته باشد، نظیر پرداخت بدهی، ایفای تعهدات قراردادی، یا توقف عملی که موجب ضرر به او میشود، میتواند با ارسال اظهارنامه به طرف مقابل، از او بخواهد که ظرف مدت معین، اقدام به انجام خواستهها یا رفع مشکل کند.
یکی از تفاوتهای اصلی میان اظهارنامه و دادخواست طرح دعوا، همین اختیاری بودن آن است. در حالی که طرح دادخواست برای شروع یک دعوای رسمی در دادگاه الزامی است و برای رسیدگی به آن باید مراجع قضائی وارد عمل شوند، اظهارنامه یک روش غیر رسمی است که به فرد این امکان را میدهد تا از حقوق خود دفاع کند یا درخواستهایی را مطرح کند، بدون اینکه در ابتدا وارد فرآیند قضائی شود. بنابراین، در پاسخ به اظهارنامه نیز طرف مقابل میتواند به صورت اختیاری اقدام کند، یا اینکه هیچگونه واکنشی نشان ندهد.
در نهایت، هرچند استفاده از اظهارنامه امری اختیاری است، اما در برخی موارد ممکن است اثرات قانونی خاصی داشته باشد. به عنوان مثال، در صورتی که فردی اظهارنامهای را دریافت کند و به آن پاسخ ندهد یا به تعهدات خود عمل نکند، این موضوع میتواند به عنوان نشانهای از فقدان حسن نیت طرف مقابل در مراجع قضائی محسوب شود و در روند رسیدگی به پرونده تاثیرگذار باشد. به این ترتیب، اظهارنامه ابزاری است که علاوه بر استفاده در مواقع اختلاف، میتواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه در حل و فصل مشکلات حقوقی به شمار رود.
در قانون آیین دادرسی مدنی ابزار و وسیلهای جهت اعلام درخواست به طرف مقابل پیشبینی شده است که در اصطلاح حقوقی به آن اظهارنامه گفته میشود. با وجود این ابزار دیگر فرد جهت اعلام درخواست خویش به طرف مقابل نیازی به مراجعه به دادگاه و طرح دعوا نخواهد داشت.
البته که استفاده از این ابزار در برخی موارد امری کاملا اختیاری و حتی عمل یا پاسخ به آن نیز اختیاری میباشد. و همین موضوع یکی از تفاوت های اصلی میان درخواست اظهارنامه و دادخواستی است که جهت طرح دعوا به دادگاه ارائه میشود.
اظهارنامه چیست؟
مطابق با ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی هر فردی میتواند پیش از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه مطالبه کند البته به شرط این که موعد آن فرا رسیده باشد. به عبارت دیگر مطالبه حق به این وسیله شرایط خاص خود را دارد و چنین نیست که تمام افراد برای مطالبه حقوق خود بدون توجه به موعد مطالبه و … بتوانند از آن استفاده کنند.
امروزه برای استفاده از این ابزار یا فرم تنها کاری که فرد میبایست انجام دهد دانلود نمونه فرم اظهارنامه ، تکمیل و در نهایت ثبت آن در درگاه خدمات الکترونیک قضایی میباشد.
پس از انجام این مراحل و ثبت درخواست، ابلاغیهای الکترونیکی برای طرف مقابل ارسال شده و به این وسیله او از درخواست خواهان مطلع میشود.
با این حساب اظهارنامه قضایی یک طریق و راه قانونی است برای افرادی که در پی مطالبه حق خود از فرد دیگر هستند اما قصد دارند این حق را به طور مسالمت آمیز از طرف مقابل اخذ کنند.
باتوجه به این که این روش در بسیاری از مواقع موجب حل مشکلات حقوقی میان افراد، پیش از طرح دعوا و اقدامات قضایی شده است، قانونگذار در برخی از مواقع ارسال آن پیش از تقدیم دادخواست را الزامی دانسته است.
کاربردهای اظهارنامه
🔹 مطالبه بدهی پیش از تقدیم دادخواست مطالبه وجه.
🔹 دعوت به تمکین زوجه در صورت عدم تمکین وی.
🔹 درخواست ایفای وظایف و تعهدات فردی که از انجام آن ها سرپیچی میکند.
🔹 اعلام صلح به طرف مقابل.
🔹 وفای به عهد در مواقعی که طرف مقابل از پذیرش آن خودداری میکند.
🔹 اطلاع فسخ بیمه توسط بیمه گر به بیمه گذار.
🔹 در جرم فروش و انتقال مال غیر، مالک اصلی باید به این وسیله انتقال گیرنده مال غیر را مطلع کند تا معاون جرم محسوب نشود.
🔹 مطالبه معوقات اجور و هزینه های مشترک ساختمان های مشاع (شارژ) به موجب قانون تملک آپارتمان ها.
🔹 مطالبه مالی که توسط شخص دیگر از جمله سرایدار، خادم، کارگر و به طور کلی هر امین دیگری با قرار اولیه، تصرف شده است.
🔹 تقاضای تحویل مالی که نزد مستاجر بوده و اکنون پس از اتمام مدت اجاره، موجر از تحویل آن خودداری میکند.
🔹 در مواقعی که طرفین دعوا متعهد به معرفی داور شوند اما نتوانند یا نخواهند که این کار را انجام دهند باید به این وسیله طرف مقابل را از مسئله عدم قدرت یا تمایل بر معرفی داور مطلع کنند.
❗️ برخی از موارد مذکور جزء موارد الزامی استفاده از این ابزار هستند (چهار مورد آخر) و برخی دیگر جزء موارد اختیاری.
کارشناسان حقوقی فراملک در تنظیم اظهارنامه قضایی شما را راهنمایی خواهند کرد
بندهای فرم اظهارنامه
با دانلود نمونه فرم اظهارنامه قضایی موجود در وب سایت مجموعه فراملک متوجه خواهید شد که این فرم شامل بندهای زیر است؛
🔸 مشخصات و اقامتگاه اظهار کننده: در این قسمت اظهار کننده یعنی شخصی که قصد ارسال فرم را دارد، مشخصات و نشانی محل اقامت خود را وارد میکند.
🔸 موضوع: عنوان و خلاصهای از مطالب و توضیحات درج شده در ادامه فرم.
🔸 مشخصات و اقامتگاه مخاطب: دقیقا مانند مورد اول است منتها با این تفاوت که در این قسمت بجای مشخصات اظهار کننده، باید مشخصات و نشانی طرف مقابل درج شود.
🔸 خلاصه اظهارات: مسائل مورد نظر اظهار کننده که قصد دارد آن ها را به طرف مقابل ابلاغ کند.
🔸 خلاصه جواب: بخشی که برای درج پاسخ های دریافت کننده به اظهارت اظهار کننده در نظر گرفته شده است.
در سال های گذشته فرم اظهارنامه در سه نسخه تهیه میشد تا یکی از آن ها در دادگستری بایگانی شود، نسخه دوم به طرف دوم ابلاغ شود و نسخه سوم به انضمام پاسخ به اظهار کننده اعاده شود. اما امروزه باتوجه به این که تمام امور تکمیل، ابلاغ و دریافت پاسخ به صورت الکترونیکی انجام میشود دیگری نیازی به تهیه سه نسخه نیست.
* برای دانلود اظهارنامه به صورت word روی دریافت فایل کلیک کنید و آن را دریافت کنید. *
‼️ دانلود رایگان نمونه عریضه ها و دادخواست های حقوقی
‼️ دانلود رایگان از طریق کانال تلگرام
دوره های مرتبط
دادخواست حکم رشد ⚖️ دانلود رایگان
حکم رشد مطابق با قانون گروه های مختلفی از افراد هستند که بنابه دلایلی قدرت تصرف در اموال خود…
فرم رضایت نامه ⚖️ دانلود رایگان
رضایت نامه قانونگذار از همان جهت که حق شکایت و طرح دعوا را برای تمام افراد در نظر گرفته،…
دادخواست تامین خواسته ⚖️ دانلود رایگان
قرار تامین خواسته تامین در لغت یعنی ایمن داشتن چیزی، بنابراین تامین خواسته عبارت است از حفظ و نگهداری…
دادخواست مزایده ⚖️ دانلود رایگان
دادخواست مزایده پس از صدور رای نهایی و قطعی شدن آن، پرونده برای اجرای رای قطعی به اجرای احکام…
نظرات
رایگان!