اعلام حجر و قیمومت
قانونگذار در قانون برای افرادی که به دلیل وجود ضعف در قوه دماغی خود قادر به اداره زندگی و اموال و به طور کلی تشخیص صلاح و مصلحت خود نیستند، تدابیری اندیشیده است. مهمترین این تدابیر حکم حجر و محجور خواندن شخص در پاسخ به دادخواست اعلام حجر و قیمومت است.
حجر یعنی چه؟ حجر که در مقابل اهلیت قرار میگیرد، وضعیت حقوقی است که به موجب آن صلاحیت داشتن حق معین و اعمال آن از شخص صلب میشود. حکم حجر چیست؟ حکم حجر حکمی است که شخص بر اساس آن محجور خوانده میشود. مزیت اصلی این حکم عدم سوء استفاده افراد سودجو از شخص محجور، به هر طریقی میباشد.
اکنون پس از صدور حکم حجر، دادگاه موظف به تعیین قیم بر اعمال و معاملات محجور میباشد. که ولی شخص محجور یا در صورت نبود ولی، هر یک از خویشان وی که شرایط قیمومت را داشته باشند با تقدیم دادخواست نصب قیم به دادگاه مربوطه و صدور رای نهایی دادگاه، قیم قانونی محجور خواهند بود.
چگونه حکم حجر بگیریم؟
دریافت حکم حجر از دادگاه پس از ارائه دادخواست اعلام حجر و قیمومت دو روش دارد که آسانترین روش آن اثبات حجر شخص به واسطه مراجعه به پزشکی قانونی و دریافت نامه از این سازمان مبنی بر محجوریت شخص میباشد.
نامه و نظر پزشکی قانونی در دادگاه معتبر بوده و همین اعتبار نظریه کارشناسی پزشکی قانونی در اثبات حجر موجب صدور رای دادگاه بر محجوریت شخص میشود.
روش دوم اثبات حجر، شهادت شهود مبنی بر مشاهداتی که از رفتارهای شخص محجور داشته اند، است. اما همانطور که گفته شد اثبات حجر توسط نظریه کارشناسی پزشکی قانونی آسانتر بوده و رای دادگاه به واسطه این نظریه سریعتر صادر میشود.
شرایط حکم محجوریت
شرط صدور حکم حجر، اثبات محجور بودن فرد در دادگاه با دو روش گفته شده است. حال این که فرد محجور دقیقا باید چه شرایطی داشته باشد که دادگاه حکم محجوریت وی را صادر کند، در ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی صراحتا بیان شده است:
- صغیر بودن؛ افرادی که به سن قانونی ۱۸ سال شمسی نرسیده باشند صغیر خوانده میشوند.
- غیر رشید بودن؛ افرادی که عقل معاش ندارند غیر رشید محسوب میشوند این افراد کما این که در برخی امور خود توانایی مداخله داشته باشند اما در امور مالی تا پایان ۱۸ سالگی قدرت مداخله نخواهند داشت.
- مجنون؛ فردی که دارای اختلال قوای دماغی باشد مجنون خوانده میشود. مطابق با ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی جنون به هر درجهای که باشد موجب حجر است.
اثر حکم حجر چیست؟
پس از تقدیم دادخواست اعلام حجر و قیمومت، اثبات حجر و در نهایت دریافت حکم حجر، آثاری بر این حکم مترتب خواهند شد که موجب تغییرات حقوقی در زندگی شخص محجور خواهند شد.
مهمترین اثر حکم حجر ممنوعیت شخص محجور از دخالت در امور مالی، اداره اموال خود و ممنوعیت در تعهدات مالی است. قیم قانونی شخص محجور عهده دار اداره امور مالی وی شده و در مواقع فروش اموال او با اجازه دادستان و تنها با مصلحت شخص محجور قادر به انجام این کار خواهد بود.
اکنون شاید این پرسش در ذهن برخی شکل بگیرد که معاملات محجور قبل از صدور حکم حجر چه حکمی دارند؟!
به طور کلی تا قبل از اثبات حجر و صدور حکم حجر، معاملات شخص از نظر شرع و قانون صحیح خواهند بود. بنابراین معاملات محجور قبل از صدور حکم حجر را تنها زمانی میتوان باطل دانست که تاریخ شروع حجر پیش از صدور حکم حجر باشد. در چنین مواقعی تمام معاملات شخص محجور از زمان شروع حجر باطل و غیر نافذ خواهند بود.
اثبات حجر بعد از فوت
با این که صدور حکم حجر بعد از فوت غیر ممکن به نظر میرسد چراکه بعد از فوت دادستان عملا قادر به تحقیق درباره محجوریت فرد و صدور حکم حجر به واسطه نتایج حاصله نخواهد بود. اما وراث متوفی قادر به اخذ حکم محجوریت برای وی و ابطال اعمال حقوقی او در زمان حیاتش هستند.
هریک از وراث متوفی به قصد اثبات محجوریت او و ابطال معاملاتش در زمان حیات میتواند با تقدیم دادخواست و طرح دعوا به طرفیت سایر وراث (خوانده دعوای حجر در این حالت سایر وراث یا اشخاصی خواهند بود که خواهان به دلیل ابطال معامله آن ها با متوفی دادخواست اعلام حجر را تقدیم کرده است) مبادرت به تحصیل حکم حجر متوفی کند.
همچنین در صورتی که شخصی دادخواست اعلام حجر و قیمومت شخص دیگر را به دادگاه تقدیم کرده باشد و در زمان ارائه دادخواست تا صدور حکم، کسی که درخواست حجر او شده است فوت کند، دادگاه علی الاصول میبایست رسیدگی به پرونده و درخواست را به طرفیت وراث ادامه دهد. زیرا آثاری که بر حجر مترتب میشوند با فوت شخص از بین نمیروند.
* برای دانلود دادخواست اعلام حجر و قیمومت به صورت word روی دریافت فایل کلیک کنید و آن را دریافت کنید. *
‼️ دانلود رایگان نمونه عریضه ها و دادخواست های حقوقی
‼️ دانلود رایگان از طریق کانال تلگرام
دوره های مرتبط
دادخواست اجرای حکم (صدور اجراییه) ⚖️ دانلود رایگان
دادخواست صدور اجراییه دادخواست صدور اجراییه: راهنمای جامع و نکات کاربردی در نظام حقوقی ایران، صدور اجراییه یکی از…
دادخواست ضم امین به ولی قهری ⚖️ دانلود رایگان
ضم امین به ولی قهری دادخواست ضم امین به ولی قهری چیست؟! این پرسشی است که قصد داریم در…
دادخواست مطالبه خسارت از پیمانکار ⚖️ دانلود رایگان
مطالبه خسارت از پیمانکار تاخیر در تحویل پروژه، استفاده از مصالح بی کیفیت، اجرای غیر اصولی تمام قسمت های…
مبایعه نامه املاک ✔️ دانلود رایگان
قرارداد مبایعه نامه املاک قرارداد مبایعه نامه: اساسنامهای قانونی برای خرید و فروش املاک قرارداد مبایعه نامه یکی از…
نظرات
رایگان!