اجاره مغازه – نکات و قوانین مربوط به آن ✔️

همه چیز درباره اجاره مغازه

نکات کلیدی در اجاره مغازه برای کسب‌وکارهای نوپا

برای کسب‌وکارهای نوپا، انتخاب مغازه‌ای مناسب برای اجاره از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که این تصمیم می‌تواند تأثیر زیادی بر موفقیت یا شکست کسب‌وکار داشته باشد.

✳️ اولین نکته‌ای که باید در نظر گرفت، موقعیت مکانی مغازه است. انتخاب موقعیت باید به گونه‌ای باشد که به مشتریان هدف شما نزدیک باشد و دسترسی آسانی برای آن‌ها فراهم کند. برای مثال، اگر کسب‌وکار شما در زمینه فروش محصولات لوکس است، اجاره مغازه‌ای در منطقه‌ای با تراکم مشتریان با درآمد بالا مفید خواهد بود.

✳️ نکته دوم، بررسی هزینه‌ها و بودجه‌بندی است. قبل از اجاره مغازه، باید هزینه‌های مختلفی مانند اجاره ماهانه، هزینه‌های جانبی مثل شارژ ساختمان، مالیات و بیمه را محاسبه کنید. همچنین، شرایط پرداخت مانند پیش‌پرداخت و زمان‌بندی اقساط اجاره نیز باید به دقت بررسی شود.

✳️ نکته سوم، مذاکره در مورد شرایط قرارداد است. حتماً باید درباره مدت زمان قرارداد، شرایط تخلیه زودتر از موعد و همچنین امکان تمدید قرارداد صحبت کنید. اگر از موارد حقوقی اطلاعات کافی ندارید، مشورت با یک وکیل یا کارشناس حقوقی می‌تواند مفید باشد.

نکات کلیدی در تنظیم و انعقاد قرارداد اجاره مغازه

✳️ اجاره پنج‌ساله برای دریافت جواز

برای دریافت جواز کسب، بسیاری از اتحادیه‌ها نیاز به اجاره‌نامه‌ای پنج‌ساله دارند، اما با توجه به نوسانات قیمت‌ها، برخی مالکین تمایل به اجاره ملک خود برای مدت طولانی ندارند. برای حل این مشکل، می‌توانید در قرارداد اجاره‌نامه، سال اول را با مبلغ مشخص اجاره کنید و برای سال‌های بعد، پیش‌بینی کنید که نرخ اجاره با توافق جدید تعیین شود. در صورت عدم توافق جدید، قرارداد می‌تواند فسخ گردد. راه‌حل دیگر این است که مبلغ اجاره برای سال‌های آینده با اضافه کردن درصدی افزایش، مشخص شود و داوری برای تعیین این درصد در نظر گرفته شود. همچنین، می‌توانید درصد افزایش اجاره را در نظر بگیرید، اما با توجه به عدم پیش‌بینی دقیق تورم، این پیشنهاد برای موجران مناسب نیست.

✳️ حق کسب و پیشه

حق کسب و پیشه که در قوانین قدیم وجود داشت، به مستاجر این حق را می‌داد که در صورت فعالیت طولانی در یک مکان، امکان تمدید قرارداد را داشته باشد. اما پس از قانون سال ۷۶، این حق لغو شده است. برای جلوگیری از ایجاد سوءتفاهم، می‌توانید در قرارداد اجاره‌نامه قید کنید که این قرارداد و تمدید آن هیچ‌گونه حقی برای مستاجر در زمینه حق کسب و پیشه یا اولویت تمدید قرارداد ایجاد نخواهد کرد و مستاجر موظف به تخلیه مغازه در تاریخ مشخص شده است.

✳️ سرقفلی

اگر مستاجر ادعا کرد که مبلغ ودیعه را به عنوان سرقفلی پرداخت کرده است، باید در قرارداد به صراحت ذکر کنید که مبلغ ودیعه صرفاً به عنوان قرض الحسنه و برای بازپرداخت در تاریخ معین است و هیچ‌گونه حق کسب و پیشه یا سرقفلی ایجاد نمی‌کند. این موضوع باید به وضوح در قرارداد قید شود تا از بروز مشکلات جلوگیری شود.

✳️ اجاره دادن ملک توسط مستاجر

اگر نگرانید که مستاجر مغازه را به شخص دیگری اجاره دهد، می‌توانید در قرارداد ذکر کنید که مستاجر تنها مجاز به استفاده از ملک برای کسب و کار خود است و اجازه اجاره دادن به شخص ثالث را ندارد. در صورت عدم رعایت این شرط، موجر حق فسخ یک‌طرفه قرارداد را خواهد داشت. البته اثبات این موضوع می‌تواند دشوار باشد، اما ذکر آن در قرارداد می‌تواند مفید باشد.

✳️ عدم پرداخت به موقع اجاره بها

برای جلوگیری از مشکل عدم پرداخت اجاره بها، می‌توانید در قرارداد قید کنید که اگر مستاجر دو ماه متوالی یا ۶۰ روز غیرمتوالی اجاره خود را پرداخت نکند، موجر حق دارد قرارداد را یک‌طرفه فسخ کند و مستاجر موظف به تخلیه ملک خواهد بود. همچنین، موجر باید فسخ را از طریق پیامک و سامانه الکترونیک قضایی به اطلاع مستاجر برساند و برای این کار ۶۰ روز کاری فرصت دارد.

✳️ تخلیه زودتر از موعد

اگر هر یک از طرفین بخواهند ملک را زودتر از موعد تخلیه کنند، باید توجه داشته باشید که در قراردادهای اجاره معمولاً امکان تخلیه زودتر از موعد وجود ندارد. طبق قانون، اجاره‌نامه تا پایان مدت تعیین‌شده معتبر است و هیچ‌یک از طرفین نمی‌توانند بدون رعایت شرایط قرارداد، ملک را تخلیه کنند. لذا در قرارداد باید تمهیدات لازم برای این موضوع در نظر گرفته شود.

حقوق و تکالیف مستأجر و موجر در قرارداد اجاره مغازه

قرارداد اجاره مغازه یک سند حقوقی است که حقوق و تکالیف مستأجر و موجر را مشخص می‌کند. مستأجر حق دارد از مغازه به‌طور کامل و بدون مزاحمت استفاده کند، به شرطی که اجاره‌بها را به موقع پرداخت کند و به شرایط قرارداد پایبند باشد. موجر نیز موظف است مغازه را در وضعیت مناسبی تحویل دهد و در صورتی که نیاز به تعمیرات اساسی وجود داشته باشد، مسئولیت آن را برعهده گیرد.

از طرفی، مستأجر نیز تکالیفی دارد که باید به آن‌ها عمل کند. یکی از مهم‌ترین تکالیف مستأجر، حفظ و نگهداری مناسب از مغازه است. مستأجر نباید بدون اجازه موجر تغییرات اساسی در مغازه ایجاد کند. همچنین، پرداخت به موقع اجاره‌بها و رعایت شرایط ذکر شده در قرارداد، از دیگر وظایف مستأجر است.

در قرارداد اجاره مغازه باید بندهایی درباره شرایط فسخ قرارداد نیز وجود داشته باشد. برای مثال، در صورتی که مستأجر نتواند به تعهدات خود عمل کند، موجر حق دارد قرارداد را فسخ کند. همچنین، باید به موضوع بیمه مغازه نیز توجه شود تا در صورت بروز حادثه، مسئولیت‌های مالی میان موجر و مستأجر مشخص باشد.

چگونه یک مغازه با اجاره مناسب پیدا کنیم؟

پیدا کردن مغازه‌ای با اجاره مناسب نیاز به تحقیق و بررسی دقیق دارد. اولین قدم، شناسایی مناطق مختلف است. بررسی کنید که کدام مناطق برای کسب‌وکار شما مناسب‌تر هستند و مشتریان هدف شما بیشتر در کدام مناطق حضور دارند. سپس، میانگین اجاره‌بها در این مناطق را بررسی کنید و بر اساس بودجه خود، محدوده مناسب را تعیین کنید.

یکی از راه‌های موثر برای پیدا کردن مغازه مناسب، استفاده از مشاورین املاک است. این افراد به دلیل تجربه و آشنایی با بازار، می‌توانند به شما کمک کنند تا مغازه‌ای با شرایط مطلوب پیدا کنید. همچنین، جستجو در سایت‌های املاک و بررسی آگهی‌ها نیز می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار دهد.

در هنگام مذاکره با صاحب‌ملک، شرایط پرداخت و پیش‌پرداخت را با دقت بررسی کنید. برخی از موجرین ممکن است شرایط منعطف‌تری داشته باشند و شما بتوانید با مذاکره، تخفیف‌های مناسبی دریافت کنید. همچنین، بررسی دقیق شرایط قرارداد نیز بسیار مهم است تا از هرگونه مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری شود.

مسائل قانونی پیش از اجاره مغازه

برای اجاره مغازه، بازدید دقیق از مکان بسیار مهم است. فردی که قصد اجاره دارد باید از محل مغازه و شرایط ظاهری آن بازدید کند تا از جزئیات ملک مطلع شود. در غیر این صورت، ممکن است با ویژگی‌هایی در قرارداد مواجه شود که در واقعیت وجود ندارند، یا ملک ممکن است نقصی داشته باشد که استفاده از آن را دشوار یا غیرممکن کند.

فردی که قصد اجاره مغازه را دارد باید اطمینان حاصل کند که موجر حق قانونی برای اجاره دادن ملک را دارد. اگر موجر خود مستاجر است و می‌خواهد مغازه را به شخص دیگری اجاره دهد، باید مطمئن شد که این کار با اجازه موجر اصلی انجام می‌شود. این موضوع با بررسی قرارداد میان موجر اولیه و مستاجر فعلی قابل تأیید است.

پیش از اجاره مغازه، بررسی وضعیت قبوض آب، برق و گاز ضروری است. مستاجر باید مطمئن شود که هیچ بدهی‌ای بابت این قبوض وجود ندارد. همچنین، در زمان تنظیم قرارداد، مسئولیت پرداخت این قبوض باید به‌صورت واضح مشخص شود تا در آینده مشکلاتی در این زمینه پیش نیاید.

مسائل قانونی در تنظیم قرارداد اجاره مغازه

توجه به نکات حقوقی هنگام تنظیم قرارداد اجاره مغازه، از ضروریات است. در این بخش، به مواردی که باید هنگام انعقاد قرارداد اجاره مغازه و فروشگاه مورد توجه قرار گیرد، می‌پردازیم:

✳️ ثبت قرارداد به صورت کتبی: هرچند قرارداد شفاهی نیز از نظر قانونی معتبر است، اما توصیه می‌شود قرارداد اجاره به صورت کتبی و در دو نسخه تهیه شود. بهتر است این قرارداد در حضور دو شاهد امضا شود. همچنین، طرفین باید دارای شرایط قانونی از جمله عقل، بلوغ و رشد باشند تا قرارداد معتبر باشد.

✳️ ذکر دقیق مشخصات و موضوع قرارداد: در قراردادهای کتبی، باید مشخصات کامل طرفین و موضوع قرارداد به‌طور واضح درج شود. اگر هدف خاصی برای اجاره در نظر گرفته شده است، این هدف باید مشروع و قانونی باشد، زیرا در غیر این صورت، قرارداد از نظر قانونی باطل خواهد بود.

✳️ تعیین مدت زمان قرارداد: چه قرارداد شفاهی باشد و چه کتبی، باید مدت زمان اجاره به‌طور دقیق مشخص شود. تعیین مدت زمان، از شرایط اساسی صحت قرارداد اجاره است و بدون آن، قرارداد باطل خواهد بود.

✳️ تعیین اجاره‌بها و شرایط پرداخت: در قرارداد، باید مبلغ اجاره‌بها و ودیعه به‌طور دقیق مشخص شود. همچنین، بهتر است روش پرداخت، شامل شماره حساب یا در صورت پرداخت با چک یا سفته، شماره آن‌ها نیز در قرارداد ذکر شود.

✳️ ذکر شروط قرارداد: شروطی که طرفین برای قرارداد در نظر دارند، باید در متن قرارداد به‌طور کامل قید شود. همچنین، بهتر است از حذف اختیارات قانونی برای فسخ قرارداد خودداری شود تا در صورت بروز مشکلات، امکان فسخ وجود داشته باشد.

✳️ امضای طرفین و شهود: در پایان، اگر قرارداد به‌صورت کتبی است، باید توسط موجر، مستاجر و شهود امضا شود. بدون امضاهای لازم، قرارداد کتبی نمی‌تواند به‌عنوان مدرک معتبر در مراجع قانونی مورد استفاده قرار گیرد.

مسائل قانونی پس از انعقاد قرارداد اجاره مغازه

در بخش‌های قبلی، به نکات حقوقی مربوط به قبل و حین تنظیم قرارداد اجاره مغازه، چه به‌صورت کتبی و چه شفاهی، پرداخته شد. در این قسمت، موارد قانونی پس از امضای قرارداد بررسی می‌شود:

✳️ تحویل به‌موقع مغازه: مالک (موجر) موظف است طبق زمان‌بندی ذکرشده در قرارداد، ملک را به مستاجر تحویل دهد.

✳️ تضمین قابلیت استفاده: موجر باید مغازه را در شرایطی به مستاجر تحویل دهد که امکان استفاده کامل از آن وجود داشته باشد. در صورتی که مغازه قابلیت بهره‌برداری نداشته باشد یا بعد از تحویل دچار مشکلی شود که استفاده از آن غیرممکن یا دشوار شود، و مالک نتواند یا نخواهد مشکل را برطرف کند، مستاجر حق فسخ قرارداد را برای مدت باقی‌مانده خواهد داشت.

✳️ پرداخت هزینه‌های نگهداری: در صورتی که در عرف محل یا قرارداد خلاف آن توافق نشده باشد، مالک مسئول پرداخت هزینه‌های لازم برای استفاده بهینه از ملک است.

✳️ مسئولیت مستاجر در حفظ ملک: مستاجر مسئولیت امانی در قبال مغازه دارد و تا زمانی که از ملک به‌درستی نگهداری کند و خسارتی وارد نکند، مسئول جبران خسارت نخواهد بود. اما در صورتی که مستاجر در نگهداری ملک کوتاهی کند و این کوتاهی باعث ایجاد خسارت شود، مسئول جبران آن خواهد بود. همچنین، اگر به تذکرات موجر بی‌توجه باشد، مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه، درخواست فسخ قرارداد اجاره را بدهد.

مزایا و معایب اجاره مغازه در مقابل خرید مغازه

اجاره مغازه و خرید مغازه هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. اجاره مغازه به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که با هزینه کمتری فعالیت خود را آغاز کنند. در صورتی که کسب‌وکار شما به هر دلیلی موفقیت‌آمیز نباشد، می‌توانید قرارداد را فسخ کنید و به منطقه یا مغازه دیگری نقل مکان کنید. از طرفی، اجاره مغازه به شما این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان، وارد بازار شوید.

اما خرید مغازه نیز مزایای خاص خود را دارد. مهم‌ترین مزیت خرید مغازه، مالکیت است. با خرید مغازه، شما نیازی به پرداخت اجاره‌بها ندارید و می‌توانید مغازه را بر اساس نیازهای خود تغییر دهید. همچنین، در طولانی مدت، خرید مغازه می‌تواند سرمایه‌گذاری مناسبی باشد، چرا که ارزش املاک معمولاً در طول زمان افزایش می‌یابد.

از معایب اجاره مغازه می‌توان به نداشتن کنترل کامل بر ملک و نیاز به تمدید قرارداد اشاره کرد. ممکن است صاحب‌ملک در زمان تمدید قرارداد، شرایط سخت‌تری اعمال کند یا اجاره‌بها را به‌طور ناگهانی افزایش دهد. از طرفی، خرید مغازه نیاز به سرمایه‌گذاری بالا دارد و ممکن است هزینه‌های جانبی مانند مالیات و بیمه نیز بیشتر باشد.

چالش‌های اجاره مغازه در مناطق پرتردد

اجاره مغازه در مناطق پرتردد و تجاری، با وجود مزایای زیاد، چالش‌های خاص خود را نیز دارد. هزینه اجاره‌بها در این مناطق معمولاً بسیار بالاتر از مناطق کم‌تردد است. به همین دلیل، باید اطمینان حاصل کنید که کسب‌وکار شما می‌تواند هزینه‌های بالای اجاره را پوشش دهد و سودآوری کافی داشته باشد.

یکی دیگر از چالش‌ها، رقابت شدید در این مناطق است. معمولاً مغازه‌های پرتردد در نزدیکی رقبا قرار دارند و برای جذب مشتری باید استراتژی‌های بازاریابی مناسبی داشته باشید. همچنین، شرایط خاص قراردادهای اجاره در این مناطق ممکن است سخت‌گیرانه‌تر باشد، به خصوص از نظر مدت زمان قرارداد و افزایش اجاره‌بها.

از دیگر چالش‌ها می‌توان به ازدحام و مشکلات ترافیکی اشاره کرد. در برخی مناطق پرتردد، دسترسی به مغازه ممکن است برای مشتریان دشوار باشد و این موضوع می‌تواند تأثیر منفی بر فروش شما بگذارد. برای کاهش این مشکلات، بهتر است قبل از اجاره مغازه، تمامی شرایط را به دقت بررسی کنید و با صاحب‌ملک درباره شرایط مختلف مذاکره کنید.

‼️ مقالات املاک | فرابلاگ ، مجله تخصصی برای آموزش مشاوران املاک