چگونه ودیعه را از صاحب خانه پس بگیریم 💷

پس گرفتن (استرداد) ودیعه از صاحب خانه

پس گرفتن ودیعه از صاحب خانه

قرارداد رهن و اجاره به عنوان یکی از اساسی‌ترین و کلیدی‌ترین قراردادهای اجتماعی، نقش مهمی در تعیین و تنظیم روابط میان مستأجران و موجران ایفا می‌کند. این قراردادها معمولاً شامل تعهدات و حقوقی هستند که طرفین باید در طول مدت قرارداد به آن‌ها پایبند باشند. با این حال، در دنیای واقعی، بروز درگیری‌ها و اختلافات میان مستأجران و موجران به دلیل ناهماهنگی‌های قراردادی و سوء تفاهمات بسیار شایع است.

یکی از رایج‌ترین مسائل در این زمینه، تأخیر در استرداد یا بازپس‌گیری ودیعه یا پول پیش از سوی موجر است. این مشکل معمولاً در زمانی به وجود می‌آید که مستأجر و موجر در تنظیم قرارداد اجاره دقت کافی نداشته و به درستی شرایط و ضمانت‌های لازم برای استرداد ودیعه را تعیین نکرده‌اند. هنگامی که مستأجر به هر دلیلی از ملک خارج می‌شود، حق او به دریافت ودیعه می‌تواند با مشکلاتی مواجه شود، به ویژه اگر موجر از بازگرداندن آن خودداری کند.

با توجه به این که ودیعه، مبلغی است که مستأجر به عنوان تضمین و برای پوشش خسارات احتمالی به موجر پرداخت می‌کند، واضح است که تأخیر در استرداد آن می‌تواند فشار مالی زیادی به مستأجر وارد کند. بنابراین، آگاهی از حقوق و روش‌های قانونی برای پس گرفتن ودیعه می‌تواند به مستأجران کمک کند تا در مواجهه با چنین مشکلاتی، به درستی عمل کنند و از حقوق خود دفاع نمایند. در ادامه، مراحل و نکات مهم برای پس گرفتن ودیعه از صاحب خانه را بررسی خواهیم کرد تا مستأجران بتوانند به آسانی و با اطمینان بیشتر از حقوق خود استفاده کنند.

استرداد ودیعه به چه معناست ؟

استرداد ودیعه به معنای بازگرداندن مبلغی است که مستأجر به عنوان تضمین اجاره ملک به موجر پرداخت کرده است. زمانی که قرارداد اجاره میان موجر و مستأجر تنظیم می‌شود، مستأجر مبلغی به عنوان ودیعه به موجر پرداخت می‌کند تا اطمینان حاصل شود که در صورت بروز خسارت یا عدم انجام تعهدات از سوی مستأجر، موجر بتواند از این مبلغ برای جبران خسارات استفاده کند.

در این قرارداد، هر یک از طرفین—موجر و مستأجر—متعهد به انجام تکالیفی هستند. موجر موظف است که عین مستاجره را در زمان مقرر و در وضعیت مناسب به مستأجر تحویل دهد، و مستأجر نیز موظف است که اجاره‌بها را طبق شرایط تعیین‌شده در قرارداد به موجر پرداخت کند.

پس از پایان مدت اجاره، مستأجر این حق را دارد که مبلغ ودیعه را از موجر مطالبه کند. موجر نیز موظف است در صورت عدم وجود خسارت یا بدهی از طرف مستأجر، ودیعه را به طور کامل به او بازگرداند. در واقع، استرداد ودیعه یکی از حقوق اساسی مستأجران است که باید در حین عقد قرارداد به وضوح در آن مشخص شود تا از بروز مشکلات و سوءتفاهمات جلوگیری گردد.

روش های پرداخت ودیعه یا پول پیش به موجر

در قراردادهای اجاره، مستأجر می‌تواند ودیعه یا پول پیش را به چندین روش به موجر پرداخت کند. این روش‌ها عبارتند از:

💰 پرداخت ودیعه به صورت نقدی: اگر ودیعه به صورت نقدی به موجر پرداخت می‌شود، حتماً باید قراردادی مبنی بر آن تنظیم شود و از موجر امضا و اثر انگشت دریافت گردد تا در آینده مشکلی در این خصوص به وجود نیاید و موجر ادعا نکند که ودیعه پرداخت نشده است. ثبت این اطلاعات به عنوان یک مدرک معتبر می‌تواند در صورت بروز اختلافات به کمک مستأجر بیاید.

💰 پرداخت ودیعه در قالب چک: در نظر داشته باشید اگر ودیعه در قالب چک پرداخت می‌شود، این مورد حتماً باید توسط موجر رسید گردد. حدالمقدور از چک کپی گرفته شود و موجر ذیل آن را امضا نماید. در صورتی که این امر ممکن نبود، در یک برگه اطلاعات چک، شامل شماره چک، بانک و شعبه صادرکننده، تاریخ چک و مبلغ چک را یادداشت کرده و در انتها موجر آن را امضا و اثر انگشت بزند. این کار کمک می‌کند تا مستأجر از اعتبار پرداخت خود اطمینان حاصل کند و از بروز هرگونه ادعای کاذب جلوگیری شود.

💰 پرداخت ودیعه به صورت قرض الحسنه: گاهی ودیعه به صورت قرض الحسنه پرداخت می‌شود که باید به همین صورت در قرارداد ذکر شود. این حالت به نفع موجر است، زیرا اگر در قرارداد اجاره از اصطلاح ودیعه استفاده شود، یعنی پول به صورت امانت دست موجر است و موجر حق استفاده از آن را ندارد. ولی اگر از اصطلاح قرض الحسنه در قرارداد اجاره استفاده شود، یعنی پول به موجر قرض داده شده و موجر می‌تواند در مدت قرارداد از آن استفاده کند. همچنین اگر خسارتی به ملک وارد شود یا مستأجر به موجر بدهی داشته باشد، موجر می‌تواند مقدار خسارت وارد شده یا طلب خود را از آن ودیعه بردارد.

هر یک از این روش‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود است، و انتخاب بهترین روش بستگی به شرایط مالی مستأجر و توافقات انجام‌شده میان موجر و مستأجر دارد. مهم است که تمامی پرداخت‌ها به صورت مستند و با رسید رسمی انجام شود تا از بروز اختلافات و مشکلات در آینده جلوگیری شود.

عدم استرداد یا تاخیر در پس دادن ودیعه توسط موجر

یکی از مشکلات رایج در روابط اجاره‌ای، عدم استرداد یا تأخیر در پس دادن ودیعه توسط موجر پس از پایان مدت اجاره است. اگر مستأجر ملک را تخلیه کرده و موجر مبلغ ودیعه را برنگرداند، مستأجر می‌تواند برای پس‌گیری پول خود اقدامات زیر را انجام دهد:

1. عدم تخلیه ملک: مستأجر می‌تواند تصمیم بگیرد تا زمانی که ودیعه خود را دریافت نکرده است، ملک را تخلیه نکند. این اقدام به عنوان یک راهکار فشار به موجر عمل می‌کند تا وی به مسئولیت خود در بازگرداندن ودیعه عمل کند. با این حال، مستأجر باید در نظر داشته باشد که عدم تخلیه ملک ممکن است با عواقب قانونی همراه باشد و لذا باید در این زمینه احتیاط کند.
2. مراجعه به مراجع قضایی: مستأجر می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه کرده و دادخواستی تحت عنوان مطالبه وجه تنظیم کند. در این شرایط، موجر ملزم به پرداخت ودیعه در مدت زمان مشخصی خواهد بود. این اقدام قانونی معمولاً شامل ارائه مدارک مربوط به قرارداد اجاره، رسید پرداخت ودیعه و هرگونه مستندات دیگر است که نشان‌دهنده رابطه اجاره‌ای و حق مستأجر بر دریافت ودیعه می‌باشد.

در نهایت، مستأجر باید با دقت و با مشاوره حقوقی مناسب، مراحل را طی کند تا از حقوق خود در این زمینه به خوبی دفاع کند و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری نماید.

اولین اقدام مستاجر قبل از شکایت از موجر برای عدم پرداخت ودیعه چیست؟

قبل از اینکه مستأجر اقدام به ثبت دادخواست مطالبه ودیعه در دادگاه کند، باید مراحل زیر را انجام دهد:

1. تخلیه ملک: مستأجر باید ابتدا ملک را تخلیه کند. این اقدام نشان‌دهنده این است که مستأجر دیگر به استفاده از ملک ادامه نمی‌دهد و آماده است تا حق خود را پیگیری کند.
2. ثبت مراتب تخلیه: پس از تخلیه ملک، مستأجر باید مراتب تخلیه را از طریق شورای حل اختلاف تأمین دلیل کند. این اقدام به عنوان مدرکی برای اثبات اینکه مستأجر ملک را تخلیه کرده است، در صورت بروز اختلافات آتی مؤثر خواهد بود.
3. تحویل کلید ملک: مستأجر باید کلید ملک را به شورای حل اختلاف محل وقوع ملک تحویل دهد. این عمل به رسمیت شناختن تخلیه ملک و انتقال مسئولیت آن به موجر کمک می‌کند.
4. اعلام مراتب به موجر: مستأجر باید مراتب تخلیه و تحویل کلید را از طریق اظهارنامه رسمی به موجر اعلام کند. این اظهارنامه باید شامل تاریخ تخلیه و درخواست استرداد ودیعه باشد. این اقدام قانونی به مستأجر این امکان را می‌دهد که مستنداتی برای شکایت خود در صورت عدم پرداخت ودیعه داشته باشد.

با انجام این مراحل، مستأجر می‌تواند بر اساس مستندات و شواهد قانونی، در صورت نیاز به پیگیری قضائی، اقدام کند.

مراجع رسیدگی به دعوای الزام موجر به پرداخت ودیعه

در صورتی که موجر از پرداخت مبلغ ودیعه خودداری کند، مستأجر می‌تواند با توجه به میزان مبلغ ودیعه به مراجع قضایی مراجعه کند:

1. شورای حل اختلاف:
   • اگر مبلغ ودیعه کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، مستأجر می‌تواند به شورای حل اختلاف مراجعه کند. این مرجع به‌صورت غیررسمی و سریع به حل اختلافات می‌پردازد و ممکن است مستأجر بتواند در اینجا به توافقی با موجر برسد.
2. دادگاه حقوقی:
   • اگر مبلغ ودیعه بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، مستأجر باید به دادگاه حقوقی مراجعه کند. در این دادگاه، مستأجر می‌تواند دعوی خود را به‌طور رسمی پیگیری کند و از موجر درخواست پرداخت ودیعه را نماید.

مدارک لازم برای شکایت

برای طرح شکایت از موجر، مستأجر باید مدارک زیر را به همراه داشته باشد:

• قرارداد اجاره: مستأجر باید قرارداد اجاره را به‌عنوان سند رسمی یا عادی در اختیار داشته باشد تا ادعای خود را مستند کند.
• مدرک پرداخت ودیعه: مستأجر باید مدرکی دال بر پرداخت مبلغ ودیعه به موجر ارائه نماید. این مدرک می‌تواند شامل یکی از موارد زیر باشد:
  • رسید بانکی: اثبات پرداخت ودیعه از طریق انتقال وجه بانکی.
  • شاهد: دو نفر شاهد که پرداخت ودیعه را تأیید کنند.
  • قرارداد اجاره: اگر در قرارداد ذکر شده باشد که مبلغ ودیعه پرداخت شده است.

با ارائه این مدارک، مستأجر می‌تواند دعوای خود را در شورای حل اختلاف یا دادگاه حقوقی به‌طور مؤثر پیگیری کند.

محاسبه خسارت تاخیر پرداخت ودیعه از سوی موجر

در صورتی که موجر در استرداد مبلغ ودیعه تأخیر داشته باشد، بر اساس قانون روابط موجر و مستأجر، مستأجر حق دریافت خسارت دارد. محاسبه این خسارت به شرح زیر انجام می‌شود:

تعیین مدت تأخیر: ابتدا باید مدت زمانی که موجر در بازگرداندن ودیعه تأخیر کرده است، مشخص شود. این مدت از تاریخ پایان قرارداد اجاره یا تاریخ تخلیه ملک (هر کدام که دیرتر است) تا تاریخ پرداخت ودیعه محاسبه می‌شود.

محاسبه خسارت:

• میزان خسارت دیرکرد طبق شاخص بانک مرکزی محاسبه می‌شود. معمولاً این خسارت به‌صورت درصدی از مبلغ ودیعه محاسبه می‌گردد. در این روش، از فرمول زیر می‌توان استفاده کرد:خسارت=مبلغ ودیعه×نرخ تأخیر×۳۶۵/مدت تأخیر (روز)​
  ​
• نرخ تأخیر: این نرخ معمولاً معادل درصدی مشخص (مانند ۱۸ درصد سالانه) است که از سوی بانک مرکزی تعیین می‌شود.

ثبت خسارت: مستأجر می‌تواند با ارائه مستندات لازم، شامل تاریخ‌های مرتبط و مدارک پرداخت، خسارت خود را از موجر مطالبه کند. در صورت عدم توافق، مستأجر می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه کند.

این فرایند به مستأجر کمک می‌کند تا خسارت ناشی از تأخیر موجر در بازگرداندن ودیعه را به‌طور قانونی دریافت کند.

‼️ مقالات املاک | فرابلاگ ، مجله تخصصی برای آموزش مشاوران املاک