کتاب اصلاحات ارضی در ایران

کتاب اصلاحات ارضی در ایران نوشته رسول مهربانی کتاب ششم از مجموعه کتاب‌های گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایراناست که در نشر افکار به چاپ رسیده است. مجموعهٔ گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران حاصل پژوهش و نوشتهٔ رسول مهربان ـ فعال اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مجرب است.

کشور ما مملکتی فلاحتی است و در حدود هشتاد درصد مردم آن به امر زراعت اشتغال دارند.

جمعیت کشور رو به تزاید و سالیانه بیش از چهارصد و پنجاه هزار نفر به تعداد آن افزوده می شود.

حداقل انتظاری که از زارعین داریم این است که خوراک خود و اهالی شهر را تامین کنند و نگذارند انواع محصولات کشاورزی از خارج وارد شود.

اینکه در بالا نوشتیم کشور ایران زارعتی است، مقصود این است که اکثریت مردم آن زارع و از طریق فلاحت ارتزاق می نمایند.
و الا از لحاظ منابع طبیعی فلاحتی، کشور ما زیاد غنی نیست.
در اغلب نقاط مملکت میزان نزول باران بسیار کم و اراضی خشک و صحراهای سوزان زیاد است.
رودخانه هایی که آب آن به مصرف امور کشاورزی برسد قلیل و نسبت به وسعت خاک مملکت ناچیز است…

اصلاحات ارضی ، ثبات سیاسی را در ایران بالا نبُرد. فقط شش سال بعد از اتمام برنامهٔ عظیم اصلاحات ارضی، نظامی سلطنتی که ۲۵ قرن دوام آورده بود، سرنگون شد.

نمی‌توان اصلاحات ارضی را تثبیت‌کنندهٔ سرمایه‌داری در مناطق روستایی ایران خواند.
اصلاحات ارضی اساساً مفهوم زمین‌داری را در ایران تغییر داد . نظامی مبتنی بر اجاره را تبدیل کرد به نظام زمین‌های زراعی در تصرف مالک و در اعطای زمین به تمام کشاورزان مستأجر زمین در ایران، کاملاً موفق بود… این اصلاحات، قدرت سیاسی و اقتصادی طبقهٔ زمین‌دار را از بین بُرد.

درباره کتاب اصلاحات ارضی در ایران

فصل اول کتاب اصلاحات ارضی شرحی کوتاه از مناسبات ارضی ایران در قرن ۱۹ و ۲۰ می‌دهد. از تاثیر انقلاب مشروطه بر مناسبات ارضی می‌گوید، و وضعیت تشدید مناسبات سرمایه‌داران در روستاها پس از کوددتای ۱۲۹۹ را تشریح می‌کند، قسمتی از این فصل نیز به مسئلهٔ ارضی، املاک شاه و سیاست‌های دکتر مصدق در این مورد اختصاص یافته است.

فصل دوم کتاب بیشتر به نقش و سیاست آمریکا در برنامهٔ اصلاحات شاه ـ یعنی همان انقلاب سفید شاه و مردم ـ به‌ویژه در مورد اصلاحات ارضی پرداخته است. این فصل در نهایت ایجاز، تحلیلی درست از واقعیت مربوط به نقش آمریکا در این اصلاحات را برای پیش مقابله با کمونیسم نشان می‌دهد.

در فصل سوم و چهارم کتاب به‌جز قسمت ۶ از فصل چهارم، که تحلیلی دربارهٔ تحول در نظام زمین‌داری است، به وقایع سیاسی و تصمیم‌های دولت امینی و شاه، و سپس دولت علم و نقش‌یابی اصلی شاه اختصاص دارد. این کتاب اشاره می‌کند که چگونه دولت امینی، که کاملاً دولتی وابسته به سیاست خارجی آمریکا ـ به‌ویژه در آن‌زمان، دولت دموکرات کندی ـ بود، گام به گام برنامه‌های اجرایی اصلاحات ارضی را به پیش برد.

‼️ بهترین کتاب های حقوقی املاک

برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!